بررسی بازی S.T.A.L.K.E.R : CLEAR SKY

سزای سنت شکنی

سبک محبوب اول شخص سالهاست که قلب میلیون‌ها طرفدار بازی‌های ویدیویی را به تسخیر خود درآورده ولی مشکل بزرگی که همیشه از آن رنج برده و میبرد سیل عنواینیست که بواسطه محبوبیت این سبک هر ساله منتشر شده و بعضا مورد استقبال نیز قرار می‌گیرند. البته همیشه بازی‌های بزرگی در این عرصه عرض اندام کرده و می‌کنند ولی نوآوری نکته‌ایست که مدتهاست به فراموشی سپرده شده و بزرگی یک بازی به پیروی درست و به جا از کلیشه‌های این سبک خلاصه شده. یک سال و اندی از عرضه بازی S.T.A.L.K.E.R : SHADOW OF CHERNOBYL میگذرد. بازیی که توسط شرکت روسی GSC در زمان ساخت بارها عرضه‌اش به تعویق افتاد تا اینکه در سال 2007 جاده‌های منتهی به مناطق آلوده بازمانده از حادثه آشنای چرنوبیل به روی گیمرها و منتظران این عنوان گشوده شد. البته سایه چرنوبیل همانقدر که برای بسیاری چون من تاثیری برای همه عمر محسوب می‌شد, برای بسیاری از گیمرها تجربه‌ای ناآشنا و حتی ناخوشایند بود و نتیجه آن نقدها و نظرات ضد و نقیض فراوانی بود که از پس هم به دنبال این عنوان روان شدند. در ادامه من به توضیحی در مورد قسمت دوم یا بهتر بگویم بسته STAND ALONE بازی زیبای S.T.A.L.K.E.R : SHADOW OF CHERNOBYL یعنی S.T.A.L.K.E.R : CLEAR SKY و تفاوت‌های آن با نسخه اول خواهم پرداخت.قبل از سایه آسمان پاک بود!
سالها بعد از حادثه نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل هر روز شهر چرنوبیل و شهرهای اطراف بیشتر در سایه این واقعه دردناک فرو می‌روند. در این بین, در حالی که این مناطق دهشت‌آور خواسته و ناخواسته به فراموشی سپرده می‌شوند موجی از سودجویی و طمع دست‌یابی به اشیائی که در این حادثه تحت اثرات رادیواکتیو در طی این سال‌ها ارزشمند شده‌اند یا همان آرتیفکت‌ها, گروه‌ گروه طمع پیشگان را روانه این مناطق که ZONE نامیده می‌شوند میکند. SHADOW OF CHERNOBYL داستان استرلوک, یکی از همین سودجویان که در اصطلاح S.T.A.L.K.E.R نامیده می‌شوند و کشف این حقیقت که استرلوک کیست و برای چه به ZONE پا نهاده است را دنبال می کرد. PROLOGUE S.T.A.L.K.E.R : CLEAR SKY همانطور که از نامش پیداست پیش‌درآمدیست بر سایه چرنوبیل. آسمان پاک روایت‌گر سرگذشت استرلوک و سفرهای وی به ZONE قبل از وقایع بازی قبلیست و به نوعی داستان در این قسمت نقش راه گشای داستان مبهم S.T.A.L.K.E.R : SOC را ایفا می‌کند و به درگیری‌های شخصیت اصلی که او نیز همانند بازی قبلی دچار نقص در حافظه خود شده و استرلوک و چگونگی رابطه خود با این کاراکتر می‌پردازد. فرم روایی نیز مشابه بسیاری از نکات ریز و درشت دیگر کاملا دست نخورده از بازی قبلی باقی مانده و کماکان ترکیبی از روایت گفتاری و نوشتاری و تعداد معدودی نیز صحنه های سینمایی از پیش رندر شده هرچند زیبا می‌باشد. نوع داستان‌سرایی در این قسمت نیز مبهم و کمی گیج کننده, در کنار سیلی از دیالوگ‌‌هاست که بعضا همراهی با آن را سخت می‌کند. این مشکل همانطور که اشاره شد در نسخه قبلی نیز وجود داشت و به نوعی ایراد محسوب می‌شد که داستان زیبای بازی را تحت تاثیر قرار می‌داد و متاسفانه در CLEAR SKY نیز کماکان به قوت خویش باقیست. البته ذات داستان همچنان گیمر را با طرح سوالاتی با خود همراه می‌کند ولیکن شیوه روایی آن به به پیچش بیشتر این وقایع پیچیده کمک کرده و از لذت آن میکاهد.بخور یا خورده شو
قطعا داستان در S.T.A.L.K.E.R اگرچه نقش مثبتی ایفا می‌کند ولیکن بزرگترین جاذبه این بازی چیزی نیست جز گیم‌پلی درگیر کننده و اتمسفر فوق تصور و جنون‌آمیزی که خوش بختانه در CLEAR SKY بازگشتی زیبا داشته! گیم‌پلی در این قسمت تغییر عمده ای نکرده. به نوعی در ابتدا به غیر از تغییر نه چندان محسوس در HUD یا همان رابط کاربری تغییر خاصی را مشاهد نخواهید کرد. مهمترین خصوصیتی که S.T.A.L.K.E.R را به عنوانی ناب تبدیل می‌کرد ترکیب زیبای یک عنوان اول شخص شوتر (FPS) با المان‌های سبک بزرگ نقش آفرینی یا همان RPG بود. نکته‌ای که با دقتیی بسیار در خور توجه در این عنوان پیاده شد و راه این بازی را ازعناوین دیگر اول شخص جدا کرد. در اولین نگاه رابط کاربری شباهت بسیار به بازی قبلی دارد. البته تغییراتی در جهت مثبت هم داشته که از آن جمله می‌شود به جمع جمع و جورتر شدن و تغییر شکل و مکان نمادها و محدود شدن اسلات‌های جایگاه آرتیفکت‌ها اشاره کرد. استفاده از آرتیفکت‌ها محدود به چهار اسلات می‌شود که در ابتدا هیچکدام در دسترس قرار ندارند و به مرور و با خرید لباس‌های بهتر و با ترفیع دادن یا همان UPGRADE آن‌ها در دسترس قرار می‌گیرند. UPGRADEها از طریق کاراکترهای خاصی که در نقشه با علامت چرخدنده نشان داده می‌شوند صورت می‌پذیرند. از طرفی به واسطه استفاده از تسلیحات و صدمه دیدن لباس محافظ, تجهیزات کاراکتر بازی به تعمیر نیاز مبرم خواهند داشت. این وظیفه نیز به عهده همین کاراکترها خواهد بود. کماکان پول در این بازی حرف اول و آخر را می‌زند. کسب درآمد برای ادامه زندگی یکی از ضروری‌ترین اصول دنیای واقعیست پس میتوانید مطمئن باشید بدون پول مدت زیادی را در دنیای وحشی S.T.A.L.K.E.Rها که بر همین اصل بنا شده و منطقه خطرناک ZONE زنده نخواهید ماند.

در ZONE که به مانند بازی‌های سبک نقش آفرینی به اصطلاح OPEN WORLD می‌باشد به گیمر در انجام ماموریت‌ها و انتخاب آنها و گشت‌وگذار آزادی نسبتا کاملی داده شده است.در این بین راه‌هایی نیز برای کسب درآمد در نظر گرفته شده که علاوه بر انجام ماموریت‌های فرعی شامل جمع‌آوری و فروش تجهیزات از اجساد و محیط و خصوصا کشف و فروش آرتیفکت‌ها می‌شود. ماموریت‌های فرعی تنوع به نسبه متناسبی دارند ولیکن زیاد تفاوتی نکرده‌اند. از این میان می‌شود به کشتن یک موجود و یا شخص, پیدا کردن وسیله‌ای خاص و غیره اشاره کرد. گران قیمت‌ترین وبا ارزش‌ترین آبجکت‌های در ZONE همانا آرتیفکت‌ها هستند. در بازی قبلی کشف آرتیفکت‌ها ساده و بسیار پر منفعت بود ولی مهمترین تغییر را CLEAR SKY در این زمینه داشته. یعنی برای یافتن آرتیفکت‌ها نیاز به استفاده از دستگاه خاصی که نوعی گنج یاب محسوب می‌شود خواهید داشت. ضمن اینکه آرتیفکت‌ها اینبار فقط در مناطق پرخطر و آلوده قرار دارند که برای کسب آن‌ها چاره‌ای جز داخل شدن به این مناطق نیست و چه بسا بدست آوردن یک آرتیفکت بارها به قیمت جان کاراکتر بازی تمام شود. البته این نکته به القای هرچه بیشتر احساس ارزشمند بودن این اشیا ارزشمند کمک شایانی می‌کند ولی محدودیت شدید این آرتیفکت‌ها که بعضا تعدادشان در هر منطقه به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد و سختی کسب آن‌ها به سخت شدن کسب درآمد در این نسخه از بازی S.T.A.L.K.E.R انجامیده است.

ذکر این نکته وقتی جلوه بیشتری پیدا می‌کند که به سختی بینهایت CLEAR SKY برسیم! SOC به واسطه هوش مصنوعی بسیار بالای دشمنان و محدودیت‌هایش از دشمن اصلی کاراکتر اصلی که همانا ZONE بود تا تعداد معدود مهمات و نیاز به خرید آن‌ها و غیره به خودی خود خصوصا در درجات بالا فوق‌العاده سخت بود, ولیکن در CLEAR SKY این سختی جان فرساست! افزایش گرو‌ه‌های S.T.A.L.K.E.R در بازی و افزایش دشمنان در کنار پیشرفت مناسب هوش مصنوعی که باعث شده دشمنان دربرخورد با کاراکتر بازی مثلا پرتاب نارنجک عکس‌العمل‌های هوشمندانه‌تری از خود بروز ‌دهند (البته هنوز ایرادات عجیب و غریب زیادی هم در این هوش مصنوعی بالا به چشم می‌خورد که بعضا موقعیت‌های عجیب و حتی خنده‌داری نظیر پرتاب دست جمعی نارنجک و برگشتن به حالت بی‌تفاوت در وسط نبرد را بوجود می‌آورند!) تنها دلایل سختی بیشتر CLEAR SKY نیستند بلکه این نکات و سختی بسیار مبارزات در کنار سختی کسب درآمدی که در بالا ذکر شد و نیاز مبرم به پول در این بازی برای رفع مایحتاج کاراکتر بازیست که سختی را تا به این حد وحشت‌آفرین میکند! (به هیچ وجه برای دوستان حتی حرفه‌ای در این سبک پیشنهاد شروع بازی در درجات بالا مثل VETERAN و MASTER را نمی‌کنم!) در کل از منظر گیم‌پلی نقطه ضعفی جز همین سختی بالا و پیچیدگی آن نمیبینم که البته از طرفی نمی‌توان این‌ها را نقطه ضعف خاصی دانست.
تغییر دیگری که CLEAR SKY به خود دیده افزایش گروه‌های STALKER در ZONE می‌باشد. البته کماکان به طور پیش فرض گروه‌هایی نظیر RENEGADES و BANDITS و MILITARY دشمنان شما محسوب می‌شوند ولی در طول بازی شما مجبور به همکاری با گروه‌های دوست و ایجاد ارتباط با گروه‌های دیگر خواهید شد. این ارتباط با انجام ماموریت‌ها و کمک به این گروه‌ها بوجود خواهد آمد. با افزایش اعتماد طرفین, ماموریت‌های بیشتری به شما سپرده خواهد شد که علاوه بر کسب درآمد در روند بازی نیز تاثیر عمده‌ای خواهد داشت. از طرفی دوستی و مودت با یک گروه همانطور که سودهایی دارد زیان‌هایی نیز به بار خواهد آورد. مهمترین این زیان‌ها صلب اعتماد گرو‌های مخالف با دوستان شما و حتی دشمنی آن‌ها خواهد بود که همانطور که گفتم بر روند بازی تاثیر زیادی می‌گذارد. این ارتباطات و آزادی گیمر در انتخاب این مورد نیز از نکات مثبتی است که به جذابیت گیم‌پلی بازی کمک زیادی می‌کند.لذت تنهایی…
اتمسفر بازی همچنان بزرگترین جنبه مثبت این بازی محسوب می‌شود. هرچند وقایع CLEAR SKY قبل از SOC به وقوع می‌پیوندند و به ظاهر نباید آلودگی به سطح سایه چرنوبیل رسیده باشد ولیکن از وحشتی که بر آن بازی قالب بود نه تنها چیزی کاسته نشده بلکه اینبار ZONE با خشونتی بمراتب بیشتر بازیباز را در آغوش نه چندان گرمش خفه می‌کند! به مبارزه طلبیدن مرگ با آگاهی از اینکه تنها دوست حقیقی شما شجاعتی است که هر لحظه در میان وحشت ZONE رنگ می‌بازد, لذتی وصف ناشدنی را به شما منتقل می‌کند! تنها افت تعداد مراحل تاثیرگذار است که باعث می‌شود از نظر شدت همین تاثیرگذاری, SOC به مراتب بالاتر از CLEAR SKY قرار بگیرد. این موضوع حتی به نوعی در طول بازی به بزرگترین ضعف آسمان پاک بدل می‌شود. خصوصا برای کسانی که تجربه سایه چرنوبیل را داشته باشند.
مناطق زیادی در CLEAR SKY همچنان از نقشه SOC دست نخورده به این بازی نقل مکان کرده‌اند با این تفاوت که بعضا تغییراتی در پراکندگی و شدت آلودگی به خود دیده‌اند و به همین دلیل گشتن در این مناطق چندان حس تکرار به بازیباز نمی‌دهد هرچند تکرار لحظات بازی قبلی نیز خالی از لطف نیست. از طرفی مناطق جدیدی نیز به نقشه بازی اضافه شده‌ که از طراحی بسیار خوبی نیز برخوردارند. حس خفقان و حس دست و پنجه نرم کردن با مرگی که هر لحظه و در تمام طول بازی در تعقیب شماست طوری گیمر را مجبور به تقلا و دست و پا زدن برای زنده ماندن می‌کند که در کمتر بازیی نظیر آن دیده شده. اتمسفر S.T.A.L.K.E.R چیزیست که تا از نزدیک آن را تجربه نکنید درک درستی از توضیحات نوشتاری نخواهید داشت. در زمینه پیمایش نقشه‌ها ایرادی که در بازی قبلی وجود داشت عدم قابلیت استفاده از وسایل نقلیه بود. اینبار هم قادر به استفاده از اتومبیل یا چیزی شبیه به این نخواهید بود ولی برای رفع این مشکل نیز چاره‌ای اندیشیده شده است. راه حل GSC اضافه کردن کاراکترهایی است که مسئولیت انتقال شخصیت بازی را از مکانی به مکان دیگر در داخل نقشه و نقشه‌های دیگر به عهده دارند. البته این تدبیر جای استفاده از اتومبیل را نمی‌گیرد خصوصا این‌که بسته به محلی که برای انتقال در نظر می‌گیرید باید مبلغی بین 80 تا چند هزار روبل ‌(واحد پول روسیه و این بازی) بپردازید ولی در هر صورت این شرایط به مراتب بهتر از بازی قبلیست که مجبور بودید تمام نقشه‌ها را با پای پیاده برای رسیدن به اهداف طی کنید.هنر, تکنیک, باگ, باگ و باگ!
از منظر فنی بازی در سطح بسیار بالایی قرار دارد. افکت‌های صوتی بازی از صداهای محیطی گرفته تا صدای اسلحه‌ها علی‌رقم اینکه بسیار مشابه قبل هستند بسیار خوب کار شده‌اند ضمن اینکه بهبودهایی در کیفیت و همچنین تعداد و تنوع اصوات به چشم می‌خورد و از این بابت ایرادی به بازی وارد نیست.در کنار صداگزاری زیبا یکی دیگر از نکات واقعا مثبت CLEAR SKY گرافیک بینهایت زیبای آن است. به مدد تلاش‌های بسیار GSC در ارتقای سطح کارایی XRAY ENGINE که در حالت استاندارد یک موتور قدیمی و نه چندان قوی محسوب می‌شود در SOC یکی از برترین نورپردازی و سایه زنی‌های ممکن را در کناری گرافیکی زیبا خصوصا از منظر هنری به نمایش گذاشت که جای بسی تقدیر داشته و دارد. اینبار همان نورپردازی و سایه زنی SOC با اضافه شدن جلوه‌های بینهایت زیبا و ارتقای سطح بازگشتی خارق‌العاده را رقم زده‌اند! استفاده از جلوه‌هایی نظیر نورپردازی حجم دارو پرتوهای زیبای آفتاب و افکت‌های زیبای دیگر باعث شده گرافیک بازی عالی بنظر برسد. اگرچه سطح کلی گرافیک به هیچ عنوان به پای عنوان غولی نظیر CRYSIS نمی‌رسد ولی نورپردازی این بازی اگر از عنوان ذکر شده بهتر نباشد چندان کمترهم نیست! وجود این سطح از گرافیک اگرچه لازمه بازی‌های روز دانسته می‌شود ولی گرافیک در CLEAR SKY در راستای مسحور کردن هرچه بیشتر گیمر و غرق کردن وی در دنیای این بازی پیشرفت کرده و تلفیق گرافیک هنری بینهایت زیبا و جنبه تکنیکی بسیار قوی به خلق هرچه زیباتر و باورپذیرتر ZONE انجامیده است. البته در تنظیمات گرافیکی, نورپردازی به چند بخش تقسیم شده که تنها در دو درجه آخر(ENHANCED FULL DYNAMIC LIGHTING) که یکی تحت Directx9.0c و دیگری تحت DX10 هستند نهایت زیبایی گرافیک مشخص میشود و در حالت FULL DYNAMIC LIGHTING ساده شاهد گرافیکی تقریبا برابر نسخه قبلی خواهیم بود. ذکر این نکته ضروریست که در حالات ENHANCED بازی بینهایت سنگین میشود و خود من هم با سخت‌افزار نه چندان ضعیفم فقط برای تماشای قابلیت‌های گرافیکی بازی بود که حالت ENHANCED FULL DYNAMIC LIGHTING را فعال کردم و بازی را در حالت FULL DYNAMIC LIGHTING ادامه دادم. هرچند بابت این قضیه متاسفم ولی حقیقتا در حالت ENHANCED بخاطر بار زیاد نورپردازی و سایه زنی فریم ریت شدیدا افت میکند. از طرفی بزرگترین ایرادی که به CLEAR SKY وارد است به مانند SOC سیل باگ‌هایی است که بازیباز را بعضا به سرحد جنون می‌رسانند! کثرت باگ‌های بازی به حدی است که بعد از نصب چندین پچ هنوز مشکلات پرش ناگهانی از بازی به دسکتاپ ویندوز و لگ‌های گرافیک و ظهور ناگهانی اشیا و غیره به وقت خویش باقی هستند.بازگشت درخور نام
S.T.A.L.K.E.R : CLEAR SKY از آن دسته بازی‌‌هایی است که کمتر مشابهی برایشان وجود دارد و بخاطر استیل خاصی که دارند همان گونه که عاشقانی برای خود پیدا می‌کنند مورد تنفر چندین برابر گیمرهای دیگر قرار می‌گیرند. از طرفی وفاداری به نسخه اصلی برای این بازی که به واقع نسخه دوم محسوب نمیشود و با فاصله کمی بعد از SOC منتشر شده است امری طبیعی به حساب می‌آید ولی بهتر بود بهبودهای بیشتری می‌داشت. اما در نهایت شاید CLEAR SKY تفاوت زیادی با SHADOW OF CHERNOBYL نداشته باشد ولی SOC آنقدر خوب بود که همین تغییرات اندک هم به نسبه کافی بنظر برسند و این بازی لایق این امتیاز باشد هرچند ایکاش علاوه بر تغییرات در برخی ریشه‌های اصلی مثل فرم روایی, انقدر باگ نداشت تا این بازی بسیار خوب هنوز سایه چرنوبیل بر سرش سنگینی نکند… .

توصیه من برای کسانی که قصد تجربه این بازی را دارند:
بعد از نصب آخرین پچ چشمان خود را روی باگ‌های فراوان باقی مانده و سختی این بازی ببندید و شاهد باشید که چطور این بازی شما را به بازی خواهد گرفت! هرچند فکر نمی‌کنم تعداد زیادی دلیل مرا برای قرار دادن این سری در بین پنج بازی برتر عمرم درک کنند ولی قطعا نگاه بسیاری به این عنوان ناب تغییراتی خواهد داشت.