سری بازی Stronghold که بیشتر به خاطر نسخهی Crusader یا همان «جنگهای صلیبی» خودمان شناخته میشود، جایگاه ویژهای بین علاقهمندان به بازیهای ویدیویی در ایران دارد. به خصوص در دورهای که سبک استراتژی با عناوینی چون Warcraft 3 و Rise of Nations و همچنین سری Total War روزهای بسیار خوبی را سپری میکرد. متاسفانه استودیوی Firefly هرگز نتوانست موفقیت جنگهای صلیبی را تکرار کند و با وجود ساخت چند نسخهی مختلف و حتی یک ادامهی مستقیم برای Crusader هیچکدام در آن حد ظاهر نشدند.
اما این استودیو پس از نزدیک به بیست سال، هنوز هم خستگیناپذیر ادامه میدهد و تمام تلاش خود را میکند تا آن گذشتهی درخشان باری دیگر تکرار شود. این بار با بازی Stronghold: Warlords که متفاوتترین نسخهی سری محسوب میشود، اما آیا تلاش فایرفلای به ثمر نشسته و با اثری در حد «جنگهای صلیبی» طرف هستیم؟
تمام عناوین قبلی سری Stronghold یک ویژگی مشترک داشتند؛ انتخاب قرون وسطی به عنوان دورهی تاریخی. حتی در نسخهی Legends هم المانهای فانتزی در بستر مشابهی ارائه شدند، اما در Warlords برای اولین بار به شرق باستان میرویم. این مورد اولین تفاوت مهم بازی با نسخههای گذشته و نخستین قدمی است که نشان میدهد فایرفلای رویکرد جدیدی را پیش گرفته است. این بار به جای «ریچارد شیردل» و «صلاحالدین ایوبی» با «چنگیزخان» و امپراتورهای چین و ژاپن باستان طرفیم و ساموراییهای دلیر، جایگزین شوالیههای سختجان هستند. بخش کمپین بازی شامل پنج بخش مختلف در شرق آسیاست که در قلمروهای ویتنام، چین، ژاپن و امپراتوری مغول جریان دارد و هر کدام روی یک شخصیت تاریخی تمرکز میکنند. برای مثال در کمپین مغولها، چنگیز خان پادشاه نیروهای شماست. فقط انتظار نداشته باشید این شخصیتها در حد امثال «خلیفه» یا «اسنیک» در جنگهای صلیبی جذاب باشند و در حد یک آواتار باقی میمانند.
سازندگان بر همین اساس تمام المانهای بصری و هنری مثل معماری ساختمانها و پوشش سربازان را طبق فرهنگ آن مناطق طراحی کردهاند. حتی علاقهی وافر مردم شرق آسیا به برنج هم در گیمپلی لحاظ شده و باید همواره این غذا را برای مردمتان تامین کنید، وگرنه رضایتشان به طور قابل توجهی کم خواهد شد. اما در پشت این ظاهر متفاوت، هستهی بازی همان چیزی است که همیشه دیدهاید؛ یک اثر استراتژی که المانهای هر دو زیرشاخهی همزمان و شهرسازی را در خود دارد. حتی اگر سه چهار ساعت به تجربهی یکی از نسخههای Stronghold اختصاص داده باشید، پس از همان ابتدا بدون هیچ مشکلی از اکثر مکانیکهای Warlords سردر خواهید آورد. بازی برای تازدواردها یک بخش آموزشی در نظر گرفته، اما تنها با موارد ابتدایی و کنترل آشنا خواهید شد و این بخش داستانی است که تمام جزئیات را نشانتان میدهد. البته سازندگان تکرار مکررات نکردهاند و شاهد اضافه شدن موارد جدیدی به گیمپلی هم هستیم.
دومین وجه تمایز بازی Stronghold: Warlords در وجود مکانیکی با نام Warlords است. در نقشهی مراحل داستانی و همچنین در بخش چندنفره، به جز امپراتوری شما و دشمنان مناطق دیگری با همین نام وجود دارند که طرف هیچکدام نیستند، اما نقشی حیاتی در رسیدن شما به اهدافتان ایفا میکنند. شما میتوانید هر منطقه و ارباب آن را تحت سلطهی خود قرار دهید و سپس از آن بخواهید تا به شما منابع و مهمات بدهد یا نیروی کمکی برای حمله به دشمنان بفرستد. هر منطقه را میتوان به دو روش تصاحب کرد؛ راه اول و آشناتر حملهی مستقیم و به زانو درآوردن ارباب و راه دوم، مذاکره و متحد کردن او از طریق دیپلماسی. دومین مکانیک جدید بازی اینجا خود را نشان میدهد که از طریق امتیازهای دیپلماسی در دسترس است. هر منطقه برای تحت فرمان درآمدن به مقدار خاصی امتیاز وجود دارد که شما به مرور زمان و اتوماتیک آن را جمع میکنید و با ساختن کنسولگری میتوانید به روند جمعآوری سرعت ببخشید. همچنین با امتیاز دیپلماسی این امکان را خواهید داشت تا از اربابهای متحد منابع یا نیروی کمکی درخواست کنید یا آنها را ارتقا دهید که در نتیجه، قادر به ارائهی کمکهای بیشتری خواهند بود.
اضافه شدن این مکانیکها، وجه مدیریتی بازی را وارد مرحلهی جدیدی میکند. حالا در کنترل سربازان و تامین منابع، باید حواستان به وارلردهایی باشد که در اختیار دارید تا هم نیازهای شما از طریق آنها رفع شود و هم مبادا به دست دشمن بیفتند. البته در نهایت این موارد، گیمپلی را دستخوش تغییر و تحول خاصی قرار نمیدهند. در نتیجه اگر با این سری آشنا هستید، شاید این مسئله توی ذوق بزند، اما خوشبختانه بخش داستانی ارزش تجربهی خود را از دست نمیدهد، به خصوص که همان ابتدا همه چیز را جلویتان قرار نمیدهد و فرصتی چند ساعته به شما میدهد تا با انواع منابع و نیروها آشنا شوید. مثلا در ابتدا تنها به چوب و سنگ دسترسی دارید، اما به مرور آهن و موارد دیگر هم در دسترستان قرار میگیرد. همزمان با این روند، انواع بیشتری از نیروهای جنگی هم برایتان آزاد میشود تا متوجه شوید هر کدام در چه موقعیتی به کار میآید. حتی یکی از بخشهای کمپین تمرکز اصلی را روی مدیریت منابع و شهرسازی گذاشته تا در این بخش هم مهارت لازم را کسب کنید. به این ترتیب شما برای بازی در حالتهای Skirmish و چندنفره آماده خواهید شد. بخش داستانی بازی روی درجه سختی نرمال نهایت بین هشت تا ده ساعت طول خواهد کشید که نه کوتاه است و نه خیلی طولانی.
طراحی هنری بازی با این که بینقص نیست، اما به جرئت یکی از نقاط قوت اصلی بازی Stronghold: Warlords به حساب میآید. معماری تمدنهای باستانی شرق آسیا زیبایی خاص خود را دارند و از این بابت، استودیوی فایرفلای در پیادهسازی این مورد خیلی خوب کار کرده است. در نتیجه اگر خوشذوق باشید، میتوانید اطراف قلعهی خود را با سازههای مختلف، به یک منطقهی کاملا چشمنواز تبدیل کنید. البته در عین ایراد نبود تنوع شکل ساختمانها بین قلمروهای مختلف وارد است. به خصوص در بخش داستانی که این موضوع میتوانست از لحاظ بصری تنوع خوبی ایجاد کند و ارزش تجربه را یکی دو پله بالاتر برود. این مسئله در ظاهر نیروهای جنگی هم دیده میشود و تنها چند نیروی خاص برای هر قلمرو وجود دارد و نیروهای معمول مثل کماندار در همهجا یک شکل هستند. با این اوصاف اما بازی باز هم از لحاظ هنری کم نمیآورد و تجربهای چشم نواز به خصوص در بحث ساخت و ساز ارائه میدهد. البته این زیبایی در انیمیشن و جزئیات سربازها غلظت کمتری دارد و صرفا خوب است. در نتیجه انتظار جزئیات دیوانهوار سری Total War را نداشته باشید.
اگر مثل من تا اینجای مسیر را بیایید، پس تا حد خوبی متوجه میشوید که استودیوی Firefly با بازی Stronghold: Warlord هم موفق نشده تا از زیر سایهی نسخههای اول بیرون بیاید. آیا این مسئله یعنی که با بازی خوبی طرف نیستیم؟ اتفاقا نسخهی Warlords در مقایسه با قسمت سوم یا نسخهی Crusader 2 تکلیف روشنتری دارد و از باگهای زیاد هم رنج نمیبرد، گرچه ممکن است حین بازی کردن با کرشهای بیدلیل مواجه شوید. مسئله اینجاست که فایرفلای تغییر چشمگیری در فرمول سری ایجاد نمیکند. حتی مکانیک Warlords هم با اینکه در بطن گیمپلی جا میافتد، ولی آنقدر تاثیرگذار نیست که بگوییم به این فرمول طراوت بخشیده باشد. تیم سازنده حتی برای بخش چندنفره هم زحمتی به خرج نداده و اکثر نقشههای این بخش، همانهایی هستند که حدود بیست سال پیش دیدیم.
با تمام این اوصاف آیا Stronghold: Warlords بازی خوبی است؟ بله، ولی نه آن چنان خوب که بخواهید دهها ساعت برایش وقت بگذارید، مگر اینکه معتاد گیمپلی این سری باشید و برای تنوع هم که شده، بخواهید به جای کمانداران عرب و شوالیههای انگلیسی، با نینجاها و ساموراییهای ژاپنی و جنگجوهای قوم مغول سر و کله بزنید. در عین حال طرفدارانی که امیدوار بودند تا این سری را دوباره در اوج ببینند، به احتمال زیاد از مشاهدهی همان فرمول همیشگی با ظاهری جدید و متفاوت ناامید خواهند شد.
امتیاز بازیسنتر - 7
7
امتیاز بازیسنتر
نقاط قوت: مهاجرت از فضای قرون وسطی به فضای تمدنهای باستان شرق آسیا و طراحی هنری خیلی خوبعمق بیشتر در بخش مدیریت به لطف مکانیک Warlordsنقاط ضعف: تکرار مکررات نسبت به نسخههای قبلکرشهای بیدلیلاین بازی بر اساس نسخه ارسالی سازنده بر روی پلتفرم PC بررسی شده است