دههی 90 میلادی را میتوان دوران اوج بازیهای نقشآفرینی ژاپنی شرکت اسکوئرسافت (که بعدها با ادغام با شرکت انیکس به اسکوئر انیکس تبدیل شد) یا حداقل یکی از بهترین دوران این شرکت در خلق بازیهای این ژانر دانست. اگر به تاریخ رجوع کنیم، در آن دهه آثار مهم و خاطرهانگیز نقشآفرینی ژاپنی زیادی را از سوی این شرکت میبینیم که قطعاً بازی «کرونو کراس» (Chrono Cross) که در روزهای واپسین آن دهه در ژاپن منتشر شد، یکی از همین آثار مهم است که البته سرنوشتی پیچیدهتر و حتی میتوان گفت جنجالبرانگیزتر نسبت به بعضی از دیگر آثار این شرکت در آن دوران داشت.
وقتی نامی از کرونو کراس به میان میآید، تقریباً محال است که از اثر کهنتر و معروفتر سری کرونو یعنی کرونو تریگر (Chrono Trigger) نامی به زبان نیاوریم. کرونو تریگر نامی است که همیشه با کرونو کراس عجین بوده و در زمان عرضهی کرونو کراس سایهاش همیشه بر این بازی سیطره داشته است. شاید بزرگترین بداقبالی کرونو کراس این بود که بهعنوان دنبالهی یکی از بهترین نقشآفرینیهای ژاپنی تاریخ یعنی کرونو تریگر عرضه شد و ازقضا تفاوتهای زیادی را با آن اثر داشت. اگرچه کرونو کراس در این سالها بهخصوص از سوی رسانههای مختلف تحسینهای زیادی را به خود دیده است اما تفاوتهایش با کرونو تریگر باعث شد تا در زمان عرضه و سالهای پس از آن مورد غضب برخی از طرفداران خاص کرونو تریگر قرار گیرد.
اکنون که چیزی حدود 23 سال از عرضهی این بازی سپری شده و نسخهی بازسازیشدهی آن با نام کامل Chrono Cross: The Radical Dreamers Edition به انتشار رسیده، احتمالاً بتوانیم قضاوت منصفانهتری دربارهی آن داشته باشیم. در میان این دو اثر، کرونو تریگر همچنان بازی برتر است اما فکر میکنم که این نسخهی بازسازیشده به ما نشان میدهد که کرونو کراس بیشازاندازه زیر سایهی کرونو تریگر بوده و شاید نیاز به تمجید و تحسین بیشتری داشته باشد.
همانطور که از نام کامل اثر مشخص است، یکی از مهمترین ویژگیهای این نسخه وجود بازی Radical Dreamers در این بسته است. Radical Dreamers یک بازی مبتنی بر متن از سری کرونو است که پس از کرونو تریگر و قبل از کرونو کراس منتشر شده است. اهمیت وجود رادیکال دریمرز در این نسخه این است که با کرونو کراس ارتباط معنایی و داستانی دارد و این در حالی است که تا قبل از این نسخهی بازسازی هیچگاه این اثر خارج از ژاپن عرضه و بومیسازی نشده بود. هرچند رادیکال دریمرز گیمپلی خاصی را در خود ندارد و عملاً یک اثر مبتنی بر متن است، اما دنبال کردن داستان آن که نویسندگی نسبتاً مناسبی دارد و درک ابعاد جدید داستانی این اثر و آشنایی بیشتر با رادیکال دریمرز ارزشمندی وجود این بازی را در بازسازی کرونو کراس بیشتر کرده است.
بازی Chrono Cross با داستان پسر نوجوانی با نام Serge آغاز میشود. در ابتدای داستان سِرج را در دهکدهاش میبینیم و ابتدا تمرکز روی رابطهی میان او و دوست دوران کودکیاش یعنی لینا است و به نظر میرسد قرار است یک داستان عاشقانه و شخصیتر را شاهد باشیم که البته بازی در همان اوایل میتواند با ایجاد فضای مناسب و دیالوگهای درست و صدالبته همراهی موسیقی چنین حسی را هم بهدرستی ایجاد کند اما همچون دیگر بازیهای نقشآفرینی ژاپنی، بالاخره متوجه میشویم که داستان دربارهی سرنوشت، نجات جهان و مفاهیم عمیقی همچون یافتن جایگاه و هویت خود در جهان است.
پس از اینکه سِرج به خواستهی لینا عمل میکند و سپس آنها کنار ساحل همدیگر را ملاقات میکنند و این لحظهای را که با هم سپری کردهاند، ارج مینهند، بهیکباره با اتفاق عجیبی مواجه میشویم که باعث بیهوشی موقت سِرج میشود. پس از اینکه او به هوش میآید، متوجه میشود که انگار چیز مهمی تغییر کرده و او بهتنهایی در ساحل قرار دارد. پس از بازگشت به دهکده این تغییر را با شدت بیشتری میبیند و متوجه میشود که کسی او را به خاطر ندارد و انگار وارد دنیای دیگری شده است. دنیای جدیدی که سِرج متوجه میشود که ظاهراً ده سال پیش در آن مرده است. کرونو کراس شما را به دنیای واقعیتهای موازی خواهد برد و از این طریق حقایق و دغدغههای خود را روایت میکند.
داستان روند هیجانانگیزی دارد و با روایت معقولی میتواند مفاهیم عمیقتر و مضامین پیچیدهترش را بهمرور به مخاطب برساند و بازیکنان را گاهی با سورپرایزهای مهمی هم روبهرو خواهد کرد. همچنین یکی از نکات جالب دربارهی کرونو کراس این است که پایانهای متعددی دارد که این میتواند شما را مشتاق تجربهی دوبارهی بازی و مشاهدهی سرانجام انتخابهای دیگر مهم داستانی کند. علاوه بر آن، بازی حدود 45 شخصیت قابلبازی دارد که این هم مزایا و هم معایبی را برای آن به همراه میآورد. در میان این انبوه شخصیتها، ما شاهد شخصیتهای بهشدت جذاب، دوستداشتنی و گاه پیچیدهای هستیم که میتوانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم. با این حال، این انبوه شخصیتها باعث شده که برخی از آنها با پرداخت خوبی همراه نباشند و این فرصت کافی برای بروز ویژگیهای خود نداشته باشند. البته، نمیتوانید تمامی این شخصیتها را در دور اول بازی دریافت کنید و ممکن است بعضی از آنها را از دست بدهید اما به هر حال عدم هویت منحصربهفرد برای تعدادی از آنها میتواند کمی لطمه وارد کند.
مبارزات نوبتی بازی که بخش عمدهای از آن را تشکیل میدهند هم دارای ویژگیهایی هستند که در آثاری همچون فاینال فانتزیهای همان دهه دیدهایم و هم دارای ویژگیهای خاص خودش است. حملات عادی شما به سه دسته تقسیم شدهاند که به ترتیب قدرت آنها بیشتر میشود. با این حال علاوه بر قدرت آنها، تفاوت این سه حمله تفاوت مهم دیگری با هم دارند و از ترکیب آنها باید زنجیرهای از ضربههای سبک و سنگین را شکل دهید و بتوانید بیشترین آسیب را به دشمنان وارد کنید. هر چه حملات قویتر میشوند، درصد موفقیتآمیز بودن آنها کمتر میشود. با توجه به اینکه برای هر دور حمله تعداد حرکت خاصی را در اختیار دارید، همین باعث میشود تا در انتخاب حملات خود با دقت بیشتری عمل کنید و تاکتیکپذیری داشته باشید. اینجا باید در نظر بگیرید که آیا میخواهید ریسک بیشتری را انجام دهید و شانس خود را در همان ابتدای کار با حملات سنگین آغاز کنید یا ابتدا از حملات سبک شروع کرده و بعد سراغ حملات سنگینتر بروید.
دیگر عامل بسیار مهم در مبارزات به عنصرها (المنتها) مربوط میشود. دو نوع عنصر در مبارزات وجود دارد. بعضی از عنصرها در هر مبارزه فقط یکبار میتواند استفاده شود و برخی دیگر میتوان چند بار از آنها استفاده کرد. با این حال، نکتهی مهم نحوهی تأثیرگذاری و کارایی این عنصرها در هر نبرد است که جذابیت زیادی به آنها میبخشد. هرکدام از این عنصرها رنگ خاصی را دارند که با توجه به دشمنان و همچنین اثر میدانی (Field Effect) هر نبرد که در بالای تصویر دیده میشود، تأثیر بیشتر یا کمتری خواهد داشت. اگر رنگ عنصر استفاده شده با اثر میدانی همخوانی داشته باشد، استفاده از آن عنصر تأثیرگذارتر خواهد بود. این باعث میشود که شما در انتخاب عنصرهای ویژه برای شخصیتهای مختلف و استفادهی از آنها در هنگام نبرد دقت بیشتری داشته باشید. این سیستم در ساختار چیزی مشابه همان مواد (متریا) مختلف در بازی فاینال فانتزی است که البته اینجا شکل دیگری به خود گرفته است.
سیستم پیشرفت کرونو کراس در نوع خود بسیار جالب و منحصربهفرد است. سیستم پیشرفت شخصیتها و قدرتهایشان اینجا با دیگر آثار تفاوت دارد و بهجای اینکه به ازای پیروزی در نبردها امتیازاتی دریافت کنید که بتوانید با آنها شخصیتها را ارتقا دهید. در عوض، این ارتقاها و بهبود ویژگی شخصیتها در قبال نبردهای مختلف بهخصوص نبرد با غولآخرهای (باس فایتها) انجام میشود. این موضوع در عین حالی که در بهتر کردن ریتم بازی و تعادل قدرت شخصیتها و نبردها تأثیرگذار است، حس پیشرفت شخصیتها را پس از نبردهای دشوارتر القا میکند. این باعث میشود که جریان مبارزات بهتر و هیجانانگیزتر شود. بهخصوص به این خاطر که با غولآخرهای زیادی در بازی روبهرو خواهید شد. با این وجود، سختی مبارزات میتوانست بیشتر و چالشبرانگیز از چیزی باشد که در حال حاضر شاهد آن هستیم.
کرونو کراس بهصورت کلی میتواند در بعضی بخشها روند آهستهای داشته باشد و این میتواند با نبردهای تصادفی مکرر بدتر هم بشود و شما احساس کنید بخش زیادی از زمانتان گرفته میشود اما چند گزینه در Chrono Cross: The Radical Dreamers Edition وجود دارد که میتواند این موضوع را بسیار بهتر کند. یکی از این گزینهها، سریعتر کردن سرعت بازی است که میتواند در رفتوآمدهای شما در محیط کمک بسیاری به شما بکند و دیگری هم قابلیت غیرفعال کردن نبردهای تصادفی است که این هم میتواند در آن مناطقی که شما از نبردهای ساده و تکراری خسته شدهاید، مفید واقع شود. البته، جای غیرفعال کردن نبردهای تصادفی این امکان وجود دارد که قابلیت نبردهای خودکار را فعال کنید تا نبردهای سادهتر با تنظیمات پیشفرض هوش مصنوعی و با سرعت بیشتر انجام شوند. البته، از آنجایی که چالش بازی بسیار زیاد نیست، شاید این موضوع دشواری بعضی از نبردهای مهمتر را تحتالشعاع قرار بدهد.
بهصورت عادی، عادت ندارم چندان روی گرافیک بازیها مکث کنم اما به هر حال این اثر یک نسخهی بازسازیشده است و بخش زیادی از اهمیتش به کیفیت بازسازی آن بازمیگردد. ابتدا برای اینکه انتظار را در حد معقولی نگه دارم، باید اشاره کرد که این اثر یک بازسازی ساده (ریمستر) است و نباید از آن انتظار تحولات گرافیکی عظیمی مانند یک ریمیک را داشته باشیم. به همین خاطر، تغییرات گرافیکی آن حداقلی است و فقط به چیزهای سادهای مانند افزایش رزولوشن و اچدی کردن بازی مربوط میشود. پس اگر انتظار گرافیک بالا یا کاملاً امروزی از این اثر دارید، احتمالاً ناامید خواهید شد. با این حال، این بهبودهای گرافیکی ساده در مدرن کردن بازی Chrono Cross و تبدیل آن به یک تجربهی گرافیکی یکپارچهتر تأثیر مثبتی داشته است. البته، همانطور که از تصاویر آشکار است سطح گرافیکی بازی بالا نیست ولی این همان چیزی است که از یک ریمستر ساده با این قیمت میتوان انتظار داشت.
از طرف دیگر شخصیتهای بازی هم با دقت نسبتاً زیادی بازطراحی شدهاند تا بتوانند بهصورت یکپارچه با بهبودهای گرافیکی ساده بازی همخوانی داشته باشند. نکتهی مهم این است که این طراحی دوباره و بهبودهای گرافیکی حس و حال نسخهی اصلی را زیاد تغییر نداده است و صرفاً آن را امروزیتر کرده. با این حال، سازندگان این گزینه را در اختیار بازیکنان قرار دادهاند که آنها بتوانند به اختیار خود حالت بازی را به حالت کلاسیک و همان نسخهی اصلی تغییر دهند. با وجود برخی از بهبودها، وضعیت فنی این نسخهی بازسازی هنوز جای پیشرفت زیادی دارد و اصلا ایدئال نیست. این مشکل بهخصوص در وضعیت نرخ فریم بازی مشهود است که گاهی شما را به یاد نسخهی اصلی بازی میاندازد و افت آن بهوضوح در بعضی از بخشهای بازی دیده میشود و میتواند آزاردهنده باشد. بهصورت کلی، میتوان گفت که کرونو کراس لیاقت پورت بهتر و ارزشمندتری را داشت و سازندگان میتوانستند توجه بیشتری روی این موضوع داشته باشند.
اگر بازی Chrono Cross را تجربه کرده باشید، احتمالاً بهخوبی از سطح فوقالعاده و شاهکار موسیقیهای آن آگاه هستید. یاسونوری میتسودا (Yasunori Mitsuda) کار بهیادماندنی خود در کرونو کراس را دوباره تکرار کرده و ما را مسحور کار خود کرده است. جای افسوس دارد که نمیتوان همانند حالت گرافیکی کلاسیک بازی، موسیقیهای کلاسیک بازی را در بازی پخش کنید، با این حال جای خوشحالی کرد که موسیقیهای نسخهی بازسازی دوباره جادوی میتسودا را در خود دارند و دقیقاً همان حس و حال موسیقیهای اصلی را برای شما به ارمغان میآورند.
بازی Chrono Cross: The Radical Dreamers Edition بهترین ریمستری نیست که کرونو کراس میتوانست دریافت کند اما قطعاً وجودش مایهی خوشحالی است و به همین خاطر باید آن را مغتنم بشماریم. به هر حال، این نسخه یکی از بازیهای نقشآفرینی ژاپنی کلاسیک بسیار مهم و خاطرهانگیز را روی دستگاههای مدرن امروزی به شکل بهتری در دسترس ما قرار میدهد و ما را دوباره به تجربهی حسی و عمیق بینظیر کرونو کراس دعوت میکند. شاید این ریمستر بهانهی مناسبی باشد تا دوباره به سراغ دنیای کرونو کراس برویم و به خاطر بیاوریم که این بازی حتی لیاقت تحسینهای بیشتری را داشته باشد.
امتیاز بازی سنتر - 8
8
امتیاز بازی سنتر
نقاط قوت: یک بازی نقشآفرینی ژاپنی ضروری داستانی عمیق و احساسی بهبود جزئی بافتها و طراحیهای جدید موسیقی شاهکار وجود رادیکال دریمرز درون این نسخه نقاط ضعف: کرونو کراس لیاقت بازسازی بهتری را داشت وضع اجرایی و نرخ فریم بازی این بازی بر اساس نسخه ارسالی سازنده بر روی پلتفرم PS5 بررسی شده است