بررسی بازی Age of Wonders: Planetfall

شاید سری Age of Wonders با این سیما و جهان علمی‌ تخیلی ‌جدیدش، تازه و نو به نظر برسد اما واقعیت ماجرا این است که پیدایش آن به حدود 20 سال قبل بازمی‌گردد. سه نسخه‌ی قبلی و حتی گسترش‌دهنده‌های آن‌ها در جهانی فانتزی جریان داشتند اما اکنون برای چهارمین نسخه، سازندگان با Age of Wonders: Planetfall به دنیای آثار علمی‌ تخیلی و کهکشان‌ها و ستارگان و موجودات عجیب‌وغریبشان کوچ کرده‌اند؛ دنیایی که البته همچنان المان‌های کوچکی از فانتزی را هم در خود می‌بیند.

استودیو هلندی Triumph Studios که احتمالاً اثر معروف دیگرشان یعنی Overlord را هم به خاطر داشته باشید، نخستین نسخه‌ی سری Age of Wonders را در سال 1999 منتشر کرد. چند سال بعد نسخه‌ی دوم و پس از مدتی طولانی در سال 2014 نسخه‌ی سوم این سری را عرضه کرد. اما برای چهارمین نسخه، سازندگان جهان فانتزی را ترک گفته و به کهکشان‌ها پناه برده‌اند. چیزی که برای این سری تاکنون بی‌سابقه بوده است. هرچند، پسوندی که آن‌ها برای اثرشان انتخاب کرده‌اند، می‌توانست بسیار بهتر و هوشمندانه‌تر باشد. نسخه‌ای که به‌تازگی برای رایانه‌های شخصی، و همین‌طور برای اولین بر روی کنسول‌های خانگی پلی‌استیشن 4 و ایکس باکس وان منتشر شده است.

بازی Age of Wonders: Planetfall عنوانی در ژانر «استراتژی نوبتی» و زیر ژانر «4X» است. علاقه‌مندان به بازی‌های استراتژی با زیر ژانر 4X آشنایی کامل دارند و آثار معروف آن را می‌شناسند اما برای افرادی که نمی‌دانند باید بگویم که این زیر ژانر همان‌طور که از نامش هم پیداست از چهار کلمه در زبان انگلیسی که ابتدای آن‌ها صدای ایکس دارند، گرفته شده است؛ کاوش کردن (explore)، توسعه‌ دادن (expand)، بهره‌برداری و استخراج (exploit) و درنهایت نابود کردن (exterminate). بخش عمده‌ی گیم‌‌پلی Planetfall در همین راستاست و کاملاً برای دوستداران این سبک آشناست. البته این آشنا بودن به معنای این نیست که بازی از خود چیزی ندارد یا از همان اول همه‌چیز آن را خواهید دانست. نه ابداً این‌گونه نیست. محدوده‌ی امکانات و ویژگی‌های بازی بسیار گسترده است و شاید بعد از 20 ساعت بازی کردن یا بیش‌تر، همچنان چیزهای جدید کشف کنید که تا قبل از آن از وجودشان اطلاع نداشتید یا استفاده درست و کاربردی‌شان را به‌خوبی درک نکرده بودید. در بخش گسترش قلمرو و ساخت‌وسازها بازی بیش‌ترین شباهت را به سری محبوب Civilization دارد و از این بابت شبیه یک Civilization علمی تخیلی می‌ماند. شاید عمق Planetfall در بحث المان‌های زیر ژانر 4X به وسعت Civilization نباشد اما همچنان حرف‌های بسیار زیادی برای گفتن دارد و ساعت‌ها توانایی سرگرم کردنتان را دارد. کم‌وبیش همه‌ی ویژگی‌های مشهور سبک در بازی حضور دارند که این برای طرفداران می‌تواند بسیار خوشایند باشد.

مبارزات بازی بیش‌تر یادآور سبک و سیاق سری بازی Xcom است. همین مورد ترکیب نغزی میان بخش مبارزات و دیگر بخش‌ها می‌سازد. البته راستش را بخواهید خیلی از مبارزات را می‌توانید بدون دردسر باحالت مبارزه‌-خودکار انجام دهید، به‌خصوص وقتی‌که نیروی یگان شما قو‌ی‌تر باشد. اما خارج از این موضوع، طراحی مبارزات بازی بسیار خوب و تاکتیکی بوده است و اگر خودتان به مبارزه مشغول شوید، به این نکته پی خواهید برد. هر یگان سه اکشن پوینت دارد که می‌‌تواند در هر راند از آن استفاده کند. تاکتیک درست و همین‌طور هوشمندی در استفاده از ویژگی نیروها و به‌خصوص هیروها که هرکدام تفاوت‌های زیادی دارند، در پیروزی شما در نبردها تأثیرگذار است. یکی از نبردهایی که دشمن به من حمله کرده بود و من مجبور به انجام آن بودم –که در حالت عادی ابداً به سراغش نمی‌رفتم- نیروی یگان‌های دشمن بسیار بیش‌تر بود و تقریباً شکست حتمی بود اما در هنگام مبارزه تاکتیک‌های نبرد قدرت خودشان را نشان دادند و تصمیم‌هایی که برای آن نبرد گرفتم، باعث شد تا ورق پیروزی به سمت نیروهای من برگردد. یکی از دیگر نکات قابل‌توجه در خصوص یگان‌ها و به‌ویژه هیروها، قابلیت کاستومایز کردن آن‌ها است. با لول آپ شدن یا کاستومایز هیروها، می‌توانید عملکرد آن‌ها را با توجه به سبک بازی خودتان بهبود دهید و حتی تا حد زیادی در ظاهر آن‌ها تفاوت ایجاد کنید. این قضیه باعث می‌شود تا استفاده از این هیروها دل‌چسب‌تر شود و درنتیجه شاهد یک سیستم کاستومایز و لول آپ عمیق و کاربردی برای بازی باشیم.

6 فکشن مختلف در Age of Wonders: Planetfall وجود دارند که هرکدام علاوه بر تفاوت‌های بسیار زیاد در ظاهر، در نوع بازی و ویژگی‌هایشان تفاوت‌های عمده‌ای دارند. تمایز فکشن‌ها چه از نظر پیش‌زمینه‌ی داستانی و چه از نظر نحوه‌ی استفاده‌ی آن‌ها در گیم‌پلی یکی از نکاتی است که می‌تواند در بخش کمپین طولانی بازی آن را مشاهده کرد. این قضیه باعث می‌شود که هم در بخش کمپین و هم در بخش سناریو که انتخاب و چینش بازی دست خودتان است، تنوع زیادی برقرار شود و در نتیجه هر دوی‌شان تا مدت زیادی سرگرمتان کنند. بازی در بخش کمپین داستان و پلات نسبتاً خوبی را دنبال می‌کند که مخاطب را با دنیای علمی‌ تخیلی داستان و فکشن‌های مختلفش بیش‌تر آشنا می‌کند. یک فاجعه سبب سقوط و مرگ کهکشان شده و اکنون فکشن‌‌های مختلف دوباره برخاسته‌اند تا جایگاه خود را بر روی کهکشان به‌دست آورند. شروع داستان شاید کلیشه‌‌ی آشنایی باشد اما پیشروی داستان باعث می‌شود که مخاطب برای دانستن چیزهای جدید از داستان و دنیایش، مشتاقانه به فکر تجربه بیش‌تر بازی بیفتد.

هوش مصنوعی در بازی می‌توانست بهتر پیاده‌سازی شود و در بخش‌هایی عملکرد مناسب‌تر و منطقی‌تری نشان دهد. برای مثال، در بخش دیپلماسی که مربوط به تعاملات شما با دیگر هیروهای فکشن‌های مختلف است، گاهی عملکردها متناقض می‌شود. البته بخش دیپلماسی امکانات جالب خودش را هم دارد و بعضی تعاملات گاهی بسیار سودمند هستند اما عملکرد هوش‌ مصنوعی بعضاً در اینجا مشکل می‌آفریند. مثلاً هیرویی با شما بسیار خوب است و با هم دیپلماسی مناسبی دارید اما به‌یکبارِ چند منطقه تحت اختیار شما را تصاحب می‌کند یا برعکس هیرویی با شما بد است اما در یکی دورها به‌صورت عجیبی از شما تعریف می‌کند. راستش این تغییر ناگهانی چندان جالب نیست و این تعامل با مخاطب را کمی کمرنگ می‌کند. هرچند این اتفاق همیشه رخ نمی‌دهد اما بالاخره تأثیر منفی خودش را گذاشته است.

قبل از اینکه Planetfall  را بر روی کنسول پلی‌استیشن 4 بازی کنم، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و نگرانی‌هایم این بود که کنترل بازی بر روی کنسول چگونه خواهد بود. اما راستش را بخواهید، از این نظر بازی کمی سورپرایزم کرد و می‌توان گفت بسیار بهتر از آن تصوری بود که در ابتدا از کنترل آن بر روی کنسول داشتم. البته، طبیعتاً برای چنین عنوانی کامپیوتر و بازی با موس و کیبورد همچنان حرف اول را می‌زند. بااین‌حال، سازندگان سعی کرده‌اند کنترل بازی را بر روی کنسول‌ها بهینه‌سازی و ترجمه کنند و از این بابت با یک کنترل تمیز و مناسب روبه‌رو هستیم. بااین‌وجود، چیز دیگری تجربه این اثر را در کنسول کمی تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. عنصری که احتمالاً اجتناب‌ناپذیر باشد. بازی ویژگی‌ها و امکانات فراوانی دارد و به فراخور همین موضوع، محیط بازی هم شلوغ و پر از آیکون‌ها و امکاناتی که باید اختیار کاملی بر روی آن‌ها داشته باشید. تجربه‌ی اثر بر روی تلویزیون و بافاصله‌ی دورتر می‌تواند این چیرگی کامل شما بر بازی را تحت شعاع قرار دهد. به همین خاطر، همچنان تجربه Planetfall بر روی مانیتور و پشت کامپیوتر تجربه‌ بسیار بهتری نسبت به کنسول خواهد بود.

گرافیک Planetfall هم شادابی و طراوت خاص خودش را دارد و توانسته با طراحی خوب محیط و همین‌طور شکل ظاهری مکان‌ها، هیروها و یگان‌های هر فکشن مختلف، جهان علمی تخیلی بازی را به‌خوبی به تصویر بکشد. در مدت‌زمانی که به تجربه‌ی بازی پرداختم، از نظر فنی به مشکل خاص یا افت فریمی در کنسول برنخوردم. البته، در تنظیمات پلی‌استیشن 4 پرو دو گزینه برای اجرا با پرمورفنس بهتر یا اجرا با رزولوشن بهتر موجود بود که شاید همین موضوع در عملکرد فنی بهتر بازی تاثیر گذاشته است.

Age of Wonders: Planetfall یک اثر استراتژی به‌شدت سرگرم‌کننده‌ است که شما را ساعت‌ها مشغول خودش می‌سازد. شاید در ابتدا پیچیدگی بازی مخاطبی که کمتر با ژانر آشناست را کمی سردرگم کند اما مبارزات هیجان‌انگیز و تاکتیکی بازی که چندان ناآشنا هم نیستند، می‌توانند جبران مافات کنند. Planetfall با مضمونی علمی‌ تخیلی تحولی برای سری محسوب می‌شود و خوشبختانه توانسته این علمی ‌تخیلی بودن داستان را به‌خوبی در بازی عملی کند و تجربه درخوری را برای مخاطبش رقم زند.