بررسی بازی Gran Turismo 6

 سرانجام پس از گذشت 3 سال، نسخه جدیدی از سری بازی‌های محبوب Gran Turismo عرضه شد. نسخه‌ای که ارائه آن بر روی کنسول PS3 به عنوان یک کنسول نسل قبل، سر و صداهای زیادی به راه انداخت و افراد زیادی مخالف این حرکت Polyphony Digital بودند. حال باید دید بازی جدا از این بحث‌ها، تا چه حد در رسیدن به خواسته‌های طرفداران خود موفق بوده است.
اولین موضوعی که در مواجه شدن با Gran Turismo 6 به چشم می‌خورد، تغییرات عظیم در منوهای بازی است. منوها و رابط کاربری Gran Turismo 5 مشکلات زیادی داشت و اعتراضات فراوانی به آن شد. تا جایی که گاهی همین منوها بازیکن را از تجربه طولانی‌مدت بازی زده می‌کرد. هرچقدر در آنجا با مشکلات مختلفی روبرو بودیم، اینک در Gran Turismo 6 با یکی از بهترین، سریع‌ترین و کارآمدترین منوها و رابط‌های کاربری طرف هستیم. همه‌چیز به خوبی در جای خود قرار گرفته و برای دسترسی به بخش‌های مختلف، نیاز به پشت سر گذاشتن ده‌ها منوی سنگین با لودینگ‌های عریض و طویل نیست. این بار حتی بخش Arcade (شامل بازی تک‌نفره و دونفره) در یک صفحه با بخش اصلی یعنی Career همراه بوده و نیازی به خارج شدن از صفحه اصلی برای رسیدن به این بخش نیست.
بازی در همان ابتدای کار مقداری پول به بازیکن داده و البته اجازه انتخاب اتومبیل مورد علاقه او را نمی‌دهد. این موضوع شاید در نگاه اول ناراحت‌کننده باشد، ولی هدف Polyphony Digital از این کار احتمالاً به عدم سردرگمی بازیکن مربوط می‌شود. خیلی از بازیکنان در لحظه اول با دیدن لیست بلندبالای اتومبیل‌های بازی گیج شده و شاید نتوانند انتخاب مناسبی برای اولین مسابقات داشته باشند. ولی اکنون بازی به اجبار اتومبیل Honda Fit RS را به بازیکن پیشنهاد داده (و بازیکن حق رد کردن این پیشنهاد را ندارد!) و این اتومبیل جمع و جور و ارزان قیمت را به اولین اتومبیل بازیکن تبدیل می‌کند. البته به زودی با پیشروی در بازی و برنده شدن در مسابقات اولیه می‌توان به اتومبیل‌های بیشتری دسترسی پیدا کرد.

بخش Career در Gran Turismo 6 از 6 زیرمجموعه کلی تقسیم شده است. این 6 قسمت از Novice و National B آغاز شده و به مسابقات Super ختم می‌شوند. طراحی این قسمت‌ها به خوبی انجام شده و بازیکن کار خود را از ساده‌ترین مسابقات به همراه اتومبیل‌های نه‌چندان قدرتمند و تعداد کمی رقیب آغاز کرده و رفته رفته با پیشرفت در بازی، به مسابقات عظیم و مهیج 16 نفره با پرسرعت‌ترین اتومبیل‌های ممکن دسترسی پیدا می‌کند. ویژگی آزاردهنده و خسته‌کننده Levelبندی در نسخه قبلی کاملاً از بین رفته و دیگر برای بدست آوردن XP و رسیدن به Levelهای بالاتر، نیازی به Grinding (انجام چندباره مسابقات برای دریافت XP بیشتر) وجود ندارد. در GT6 با سیستم جدیدی مواجه هستیم که به هر مسابقه 3 ستاره اختصاص داده و این 3 ستاره در صورت پیروزی و اول شدن در مسابقه به بازیکن اهدا می‌شود. بخش Career به مراتب بهتر از Gran Turismo 5 بوده و تنوع مسابقات در آن به بهترین شکل ممکن صورت گرفته است. انواع مسابقات کشوری و قاره‌ای در کنار رالی، کارتینگ و نسکار در این بخش کنار هم قرار گرفته‌اند و به بهترین شکل از خسته شدن بازیکن جلوگیری می‌کنند. تنها نکته منفی در این بخش به نحوه جایزه دادن در طول بازی برمی‌گردد. برخلاف نسخه‌های قبلی که بعد از اتمام هر Event (شامل تعدادی مسابقه) یک اتومبیل به بازیکن هدیه می‌شد، این بار تعداد اتومبیل‌های جایزه کاهش چشم‌گیری داشته و تنها در مواردی چون کسب نیمی از ستاره‌های هر بخش، تمام ستاره‌ها، پشت سر گذاشتن Licenseها و … جایزه داده می‌شود.
همچنین برخلاف گذشته که بخش محبوب Licenses به صورت جداگانه در اختیار بازیکن بود، اکنون این بخش با Career ترکیب شده و بعد از بدست آوردن میزان مشخصی ستاره، آزاد می‌شود. Licenseها ساز و کاری مانند قبل دارند، ولی می‌توان گفت نسبت به گذشته ساده‌تر شده‌اند. همچنین برای دستیابی به مسابقات بالاتر باید Licenseهای هر بخش را تکمیل کرد. در بخش Career علاوه بر Licenseها، قسمت‌های دیگری نیز در نظر گرفته شده‌اند که تنوع خوبی به بازی می‌دهند. بخش Coffee Break Challenge از Gran Turismo 4 بازگشته و بازیکن را در موقعیت‌های جالبی قرار می‌دهد. برای مثال در قسمتی به نام Cone Challenge باید با تعداد خاصی از موانع کوچک در زمان مشخصی برخورد کنید. یا در قسمت Eco Challenge تنها یک لیتر بنزین به شما داده شده و باید اتومبیل خود را به وسیله همین یک لیتر بنزین در زمان محدودی به خط پایان برسانید که چالشی جالب و منحصربفرد است. یک بخش دیگر که از Gran Turismo 4 به این نسخه برگشته نیز Mission Races نام دارد که حالتی مانند Licenseها دارد، با این تفاوت که در این بخش تعدادی اتومبیل نیز در مسیر شما قرار دارند و علاوه بر محدودیت زمانی، باید از برخورد با آن‌ها نیز خودداری کنید. بخش One-Make Races نیز تکمیل‌کننده Career بوده و همان‌طور که از نام آن مشخص است، به رقابت بین اتومبیل‌های یک کمپانی خاص می‌پردازد.

در Gran Turismo 5 شاهد بخش جالب و سرگرم‌کننده‌ای تحت عنوان Special Events بودیم. بخشی که از قسمت‌های مختلفی مثل کارتینگ، رالی و نسکار تشکیل می‌شد. اینک این قسمت‌ها وارد Career شده‌اند و به جای آن‌ها دو زیرمجموعه جدید قرار گرفته‌اند. اولین قسمت به مسابقات مهیج و نفس‌گیر زمانی در پیست معروف Goodwood Hillclimb مربوط می‌شود. مسابقاتی که تحت عنوان Festival of Speed شناخته می‌شوند و رانندگان باید در مسیری بسیار تنگ و باریک به خط پایان برسند. این مسابقات در Gran Turismo 6 شبیه‌سازی شده و بازیکن بعد از انجام تعداد خاصی از مسابقات Career، نامه‌ای از طرف Lord March (برگزارکننده مسابقات) دریافت کرده و به Festival of Speed دعوت می‌شود و هر بار باید 3 اتومبیل خاص را در مدت زمانی مشخص به خط پایان برساند. با کسب مدال طلا در هر 3 مسابقه نیز اتومبیلی ارزشمند به بازیکن هدیه داده می‌شود.
بخش دیگر Special Events جزو عجیب‌ترین بخش‌های سری GT بوده و به مأموریت در ماه می‌پردازد! در این بخش شاهد حضور دو فضانورد در وسیله نقلیه معروف و تاریخی Lunar Roving Vehicle (ماه‌نورد) هستیم و باید در زمانی مشخص به هدف نهایی برسیم. نکته منحصربفرد این قسمت به نیروی جاذبه ماه برمی‌گردد. نیروی جاذبه ماه به مراتب کمتر از نیروی جاذبه زمین بوده و همین موضوع کنترل LRV را دشوارتر می‌کند. کافی است با یک صخره کوچک برخورد کنید تا وسیله نقلیه شما به هوا بلند شده و به مدت چند ثانیه در هوا معلق بماند! این بخش با اتمسفر خاص و صداگذاری جالب و صحبت‌های فضانوردها، جزو به‌یاد ماندنی‌ترین بخش‌های بازی محسوب می‌شود.
Gran Turismo 5 اولین نسخه از این سری بود که دارای بخش آنلاین کامل و مفصلی بود. البته در ابتدای کار مشکلات زیادی در این بخش به چشم می‌خورد، ولی رفته رفته اکثر آن‌ها برطرف شده و تجربه‌ای ارزشمند را ایجاد می‌کرد. این بار در Gran Turismo 6 از ابتدا شاهد کیفیت به مراتب بالاتری در بخش آنلاین هستیم و سرعت تنظیم و شروع مسابقات بهتر از قبل شده است. بازیکنان می‌توانند از میان ده‌ها گزینه مختلف، مسابقه مورد نظر خود را ترتیب داده و به رقابتی داغ و نفس‌گیر با سایرین بپردازند. تنظیماتی چون قدرت اتومبیل‌ها، مدل آن‌ها، استفاده از ویژگی‌های کمکی مانند ABS و SRF و … همچنین بخش محبوب Seasonal Events نیز بازگشته و هر هفته شاهد مسابقاتی به شکل‌های مختلف خواهیم بود. از مسابقات Time Trial و Drift تا موارد معمولی، که هرکدام جوایزی به بازیکن اهدا می‌کنند. جدیدترین Seasonal Event نیز مربوط به BMW M4 Coupe مدل 2014 می‌شود که حدوداً یک هفته بعد از عرضه بازی به صورت رایگان در این بخش قرار گرفته و بازیکنان با پشت سر گذاشتن زمان مشخص، آن را بدست می‌آورند.

سازندگان Gran Turismo 6 می‌توانند به سادگی ادعای داشتن عظیم‌ترین و متنوع‌ترین کلکسیون اتومبیل‌ها را در بین بازی‌های ریسینگ داشته باشند. بازی شامل بیش از 1200 اتومبیل از حدود 100 کمپانی مختلف بوده و هر سلیقه‌ای را پوشش می‌دهد. هرچند در این میان شکایت‌هایی به دلیل قرار گرفتن تعداد زیادی اتومبیل ژاپنی یا نمونه‌هایی که تفاوت زیادی با یکدیگر ندارند وجود دارد، ولی به هیچ وجه نمی‌توان منکر تنوع بالای بازی در این زمینه شد. از اتومبیل‌های کلاسیک و محبوب دهه‌های گذشته تا جدیدترین اتومبیل‌های مفهومی (Concept Cars)، از موارد معمولی و خیابانی تا نمونه‌های مشهور مسابقه‌ای، از مدل‌های مخصوص نسکار و رالی تا کارتینگ، همه و همه در Gran Turismo 6 حضور دارند و این موضوع یکی از نقاط قوت بازی محسوب می‌شود.

البته در این میان یک مشکل اساسی نیز وجود دارد و آن تفاوت کیفیت بین اتومبیل‌ها است. حدود 400 اتومبیل پریمیوم با کیفیت بسیار بالا و براساس سخت‌افزار PS3 طراحی شده‌اند و جزییات فوق‌العاده‌ای در نمای ظاهری و داخلی خود دارند، ولی از طرف دیگر حدود 800 اتومبیل استاندارد از Gran Turismo 4 وارد بازی شده‌اند که فاقد کاکپیت (زاویه داخلی) به سبک اتومبیل‌های پریمیوم بوده و تنها کادری سیاه‌رنگ را برای زاویه داخلی دارا می‌باشند و کیفیت طراحی آن‌ها نیز اشکالات زیادی دارد. این اتومبیل‌ها خود به چند دسته تقسیم می‌شوند. بخشی از آن‌ها نسبت به نمونه قبلی خود در Gran Turismo 5 (یا بهتر است بگوییم Gran Turismo 4) کیفیت بهتری داشته و تغییرات زیادی به خود دیده‌اند، تا جایی که شاید در نگاه اول نتوان استاندارد بودن آن‌ها را به سادگی تشخیص داد. بخشی دیگر کمی بهبود یافته‌اند و تعدادی نیز بدون هیچ تغییری به Gran Turismo 6 منتقل شده‌اند. البته تعداد انگشت‌شماری نیز به شکل پریمیوم درآمده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به Toyota 2000GT، Mercedes Benz Sauber C9 و Bugatti Veyron 16.4 مدل 2009 اشاره کرد. این بار برخلاف گذشته اتومبیل‌های پریمیوم و استاندارد جداسازی نشده و همه آن‌ها در کنار هم و در زیرمجموعه‌های هر کمپانی قرار گرفته‌اند. تنها موردی که باعث شناسایی آن‌ها در زمان خرید می‌شود، گزینه Gallery View است که در اتومبیل‌های استاندارد غیرفعال بوده و قابلیت استفاده از آن وجود ندارد. همین موضوع باعث شده تا بخش خسته‌کننده UCD (ماشین‌های دست دوم) از بازی حذف شده و بازیکن به جای مراجعه پشت سر هم به این بخش برای یافتن اتومبیل مورد نظر، به سادگی آن را خریداری کند.

Polyphony Digital به مناسبت پانزده سالگی سری Gran Turismo (البته بدون در نظر گرفتن زمان عرضه اولین نسخه در ژاپن)، دست به اقدام جالبی زده و با تعداد زیادی کمپانی معروف برای طراحی اتومبیل‌های مفهومی مخصوص Gran Turismo 6 صحبت کرده است. این پروژه که تحت عنوان Vision Gran Turismo شناخته می‌شود، بیش از 25 کمپانی معتبر را دربرمی‌گیرد که در میان آن‌ها نام‌هایی از Lamborghini، Nissan، BMW، Audi گرفته تا Nike، Zagato، Jordan و … به چشم می‌خورند. قرار است هر ماه یک یا دو عدد از این اتومبیل‌ها به رایگان در اختیار بازیکنان قرار گرفته و هدیه‌ای به مناسبت پانزده سالگی این سری باشند. اولین اتومبیل این پروژه را کمپانی Mercedes Benz تحت عنوان AMG Vision Gran Turismo طراحی کرده که ظاهری بسیار زیبا و عجیب داشته و از قدرت خوبی نیز برخوردار است.

اتومبیل‌های یک بازی ریسینگ بدون پیست‌های آن ارزشی نخواهند داشت و در اینجا نیز Polyphony Digital عملکردی عالی داشته است. حدود 40 پیست در بازی وجود دارد که به انواع و اقسام حالات تقسیم شده‌اند. از پیست‌های مطرح و معتبر مسابقات اتومبیل‌رانی مانند Silverstone، Nurburgring، Mount Panorama، Brands Hatch و … گرفته تا پیست‌های شهری که بر اساس شهرهایی چون لندن، رم، مادرید و … طراحی شده‌اند. در کنار این‌ها پیست‌های طراحی شده توسط خود سازندگان مانند Matterhorn، Apricot Hill، Cape Ring و … نیز در بازی وجود داشته و البته پیست‌های خاکی و برفی نیز به چشم می‌خورند. دارا بودن چرخه شبانه روز (به صورت 24 ساعته یا محدودتر نسبت به نوع پیست) و تغییرات آب و هوایی نیز به تنوع فوق‌العاده این بخش می‌افزاید. قرار است در آینده بخش Course Maker نیز به بازی اضافه شود که در نسخه فعلی خبری از آن نیست. ,, سری Gran Turismo همواره به داشتن گیم‌پلی و فیزیک رانندگی با کیفیت خود معروف بوده. موردی که در Gran Turismo 6 به اوج خود رسیده و از این نظر کمتر رقیبی در میان عناوین کنسولی برای خود می‌بیند. فیزیک رانندگی و هندلینگ اتومبیل‌ها به بهترین شکل ممکن کار شده و تغییرات عظیمی نسبت به قبل داشته است. بزرگ‌ترین تغییر در این زمینه به سیستم فنربندی اتومبیل‌ها برمی‌گردد که Polyphony Digital با کمک کمپانی KM Automotive یکی از بهترین نمونه‌های این سیستم را فراهم کرده است. تمام پستی و بلندی‌های پیست به زیبایی به اتومبیل شما منتقل شده و حرکات اتومبیل به شکلی طبیعی شبیه‌سازی شده است. کافی است از اتومبیل جالبی چون KTM X-Bow استفاده کرده و نمای بازی را به زاویه کاکپیت منتقل کنید تا این موضوع را به بهترین شکل تجربه کنید. فیزیک برخورد (با موانع و سایر اتومبیل‌ها) هرچند نسبت به قبل بهبودهایی داشته، ولی همچنان با حالت ایده‌آل فاصله دارد و نیازمند تغییرات نسبتاً زیادی است. این موضوع با در نظر گرفتن آسیب مکانیکی به اتومبیل‌ها پررنگ‌تر نیز می‌شود. متأسفانه این بار نیز مانند نسخه قبلی در بخش Career خبری از آسیب مکانیکی بعد از برخورد اتومبیل به موانع نیست و نکته عجیب اینجاست که این ویژگی در بازی وجود دارد و سازندگان آن را تنها محدود به بخش آنلاین کرده‌اند. شاید فقط خود Polyphony Digital بداند که چرا وقتی این ویژگی به خوبی در بازی طراحی شده و در بخش آنلاین به زیبایی روی مسابقات تأثیر می‌گذارد، در سایر بخش‌ها نباید خبری از آن باشد! آسیب ظاهری اتومبیل‌ها نیز هرچند نسبت به قبل افزایش کیفیت داشته و این بار شاهد خراشیدگی‌ها و از بین رفتن رنگ اتومبیل‌ها به شکل بهتری هستیم، ولی هنوز پتانسیل بهتر شدن را داشته و باید در نسخه بعدی منتظر تغییراتی در این زمینه باشیم. اتومبیل‌ها حتی اگر با سرعت‌های بسیار بالا نیز به موانع برخورد کنند، آسیب خیلی زیادی نمی‌بینند و تنها کمی خمیدگی در بعضی بخش‌ها و تیره شدن و خراشیدگی در آن‌ها دیده می‌شود.
هوش مصنوعی در نسخه‌های اخیر Gran Turismo یکی از مباحثی بوده که بحث‌های زیادی را به وجود آورده است. در Gran Turismo 6 هوش مصنوعی کمی بهتر از قبل شده و رفتارهای قابل پیش‌بینی آن کمتر شده است، ولی همچنان فاصله زیادی با یک هوش مصنوعی درجه یک دارد. موردی که بعضی اوقات می‌تواند از جذابیت مسابقات بکاهد و در صورتی که کیفیتی بهتر نسبت به حالت کنونی داشت، به ارزش بازی می‌افزود. هرچند در اینجا نیز مانند آسیب مکانیکی شاهد اقدام عجیبی از طرف سازندگان هستیم و در بخش Arcade برخلاف Career، می‌توان هوش مصنوعی بهتری را برای بازی انتخاب کرد. به این شکل که گزینه‌ای شامل بر 10 درجه برای هوش مصنوعی در نظر گرفته شده که با افزایش آن، شاهد حرکات جالب‌تر و متنوع‌تری از رقیبان خواهیم بود.

تنظیمات و تیونینگ اتومبیل‌ها در Gran Turismo 6 پیشرفتی نسبی داشته و امکانات بیشتری در اختیار بازیکن قرار دارد. برای مثال این بار امکان استفاده از Nitrous Oxide وجود دارد که باعث افزایش سرعت اتومبیل در شرایط مناسب می‌شود. در بخش ظاهری نیز تعداد بسیار زیادی رینگ، در کنار اسپویلرها و … در بازی وجود دارد و هر اتومبیل بسته به شرایط خود به بخشی از آن‌ها دسترسی دارد. همچنین امکانات جالبی نیز برای بعضی اتومبیل‌ها وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به قرار دادن سقف در قسمت انتهایی Chevrolet El Camino SS اشاره کرد. در کنار این‌ها مانند گذشته می‌توان تغییراتی در لباس و کلاه ایمنی راننده داد و راننده را تا حدی شخصی‌سازی کرد. انواع کلاه‌های ایمنی و لباس‌ها در اختیار بازیکن بوده و علاوه بر مدل‌های معمولی، مواردی نیز از رانندگان معروف مانند قهرمانان نسکار در بازی به چشم می‌خورد.

صداگذاری در یک عنوان ریسینگ از اهمیت بالایی برخوردار بوده و متأسفانه یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف Gran Turismo 6 را باید همین بخش دانست. بخشی که بازیکنان منتظر بهبود شدید آن بودند، ولی تغییر خاصی نسبت به قبل نداشته و صدای اکثر اتومبیل‌ها هنوز آن‌طور که باید و شاید شنیده نمی‌شود. البته صحبت‌هایی مبنی بر افزایش کیفیت این بخش در طول آپدیت‌ها به گوش می‌رسد، ولی ای کاش این موضوع از ابتدا در دستور کار سازندگان بازی قرار می‌گرفت. در بخش موسیقی با طیف گسترده‌ای از آهنگ‌های متنوع روبرو هستیم که تقریباً هر سلیقه‌ای را راضی نگه می‌دارند. ولی اگر بازیکن از آهنگ‌های بازی رضایت نداشته یا بعد از مدتی از آن‌ها خسته شود نیز مشکلی وجود نخواهد داشت، زیرا بازیکن می‌تواند به سادگی با انتقال آهنگ‌های دلخواه به PS3 و وارد کردن آن‌ها به بازی، از آهنگ‌های محبوب خود لذت ببرد.

Gran Turismo 6 از نظر بصری حالت عجیبی دارد، همان‌طور که Gran Turismo 5 نیز این‌گونه بود. این حالت به دوگانگی گرافیک بازی برمی‌گردد. بازی گاهی اوقات به حدی خیره‌کننده می‌شود که تصور اجرای آن روی سخت‌افزار PS3 با عمر 7 ساله را دشوار می‌کند، ولی در بعضی شرایط نیز همه چیز دست به دست یکدیگر می‌دهند تا انتظاری که از یک اثر ساخته شده توسط Polyphony Digital داریم، برآورده نشود. اولین نکته‌ای که در برخورد با گرافیک بازی خود را نشان می‌دهد، نورپردازی خیره‌کننده و فوق‌العاده آن است. نورپردازی بازی حتی از قبل نیز بهتر شده و کافی است در یکی از پیست‌های با کیفیت، غروب خورشید را تجربه کنید تا کاری جز تحسین جلوه‌های بصری انجام ندهید. بازی به دلیل در اختیار داشتن چرخه شبانه روز در بعضی پیست‌ها و همچنین بازه‌های زمانی مختلف در تعدادی دیگر از پیست‌ها، به این نورپردازی نیاز ویژه‌ای داشته و سازندگان آن به خوبی در این امر موفق بوده‌اند. سایه‌های اتومبیل‌ها به شکل دینامیک و منطبق بر منابع نور طراحی شده و نسبت به زاویه تابش خورشید، تغییر جهت می‌دهند. هرچند سایه‌ها در بعضی بخش‌ها نسبت به نسخه قبلی بهبود داشته‌اند و AA بهتری در آن‌ها مشاهده می‌شود، ولی همچنان کمی لرزش در زاویه کاکپیت در بعضی شرایط دیده شده و البته در بعضی پیست‌ها در شرایط خاصی از روز می‌توان شاهد لرزش سایه‌ها بود که از کیفیت بصری بازی می‌کاهد.

Gran Turismo 6 مانند گذشته دارای افکت‌های برف و باران نیز بوده و در این بخش اندکی پیشرفت داشته است. البته حجم این افکت‌ها نسبت به Gran Turismo 5 کاسته شده، ولی کیفیت آن‌ها بالاتر رفته و خوشبختانه دیگر خبری از حالت پیکسلی تولید شده از قطرات باران وجود ندارد. حالتی که در نسخه قبلی در مواجه شدن با افکت‌های دود و گرد و خاک نیز دیده می‌شد و این بار در این بخش‌ها نیز با افزایش کیفیت زیادی روبرو هستیم. دود و گرد و خاک حجم‌داری که به بهترین شکل ممکن پردازش شده و نمایی زیبا به بازی می‌دهند.