مصاحبه اختصاصی بازی سنتر با مسعود غفوری، مدیر استودیوی Pardis Game

مصاحبه اختصاصی بازی سنتر با مسعود غفوری، مدیر استودیوی Pardis Game,مصاحبه اختصاصی بازی سنتر با مسعود غفوری، مدیر استودیوی Pardis Game,

اواسط اردیبهشت بود که فرصت شد با هماهنگی آقای کسرا کریمی طار، سری به استودیوی Pardis Game بزنیم. استودیویی که در حال ساخت یکی از آینده‌دارترین بازی‌های ایرانی داخل کشور است. شبگرد (The Dark Phantom) نزدیک به 3 سال است که در استودیوی Pardis Game در حال ساخت بوده و تقریبا مراحل انتهایی ساخت خود را طی می‌کند. حاصل بازدید کوتاهی که از این استودیو داشتیم، چند ساعتی بازی کردن نسخه تقریبا نهایی شبگرد و البته، مصاحبه با دست اندرکاران ساخت این بازی بود. در ادامه شاهد مصاحبه با مدیر استودیو، جناب آقای مسعود غفوری خواهید بود. بخش دوم مصاحبه که با مدیر پروژه، آقای حمید عبداللهی است را فردا شب و بخش سوم مصاحبه که با نویسندگان داستان بازی، آقایان شهریار ازهاریان‌فر و کسرا کریمی طار است را نیز می‌توانید جمعه شب در صفحه اصلی سایت مطالعه نمایید. منتظر Hands-On شبگرد نیز در اواخر هفته آینده باشید.

با بخش اول مصاحبه با ما همراه باشید.

(از سمت راست: سعید عبداللهی – شهریار ازهاریان فر – حمید عبداللهی – مسعود غفوری)

بازی‌‌سنتر: لطفا کمی در مورد استودیوی پردیس گیم توضیح بدید. از چه سالی شروع به فعالیت کردید، در ابتدای کار چه تعدادی در این مجموعه مشغول به کار بودند و …

مسعود غفوری: ما سال 89 استارت این مجموعه را با بچه‌ها زدیم. خیلی از وقتمان صرف آموزش بچه‌ها شد تا به مرحله‌ای رسیدیم که از سال 90 تولید بازی را شروع کردیم. این اولین بازی ما است ولی قبلا شرکت پردیس در توزیع بازی‌های شمشیر نادر و لطفعلی خان زند دخالت داشت ولی کار تولید را برای اولین بار در این پروژه شروع کردیم. در حال حاضر هم پروژه جدیدی در دستمان نداریم تا ببینیم برگشت سرمایه بازی شبگرد به چه صورت خواهد بود. اگر تامین شویم می‌توانیم پروژه‌های دیگری را شروع کنیم ولی اگر تامین نشویم، مثل خیلی از شرکت‌های دیگر احتمالا استودیو تعطیل می‌شود.

بازی‌سنتر: آن‌طور که مشخص است، وضعیت سرمایه‌گذاری روی بازی‌های ایرانی بیشتر سرمایه‌گذاری شخصی است. حمایت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مسعود غفوری: بنیاد با ما قرارداد مشارکت دارد ولی طبق قراردادش عمل نکرده و از مبلغ کلی پروژه چیزی حول و حوش 10% را به ما پرداخت کرد و الان هم کار خاصی برای ما نکرده است و هیچ گونه حمایتی از طرف آن‌ها از ما صورت نگرفته است.

بازی‌سنتر: آیا بنیاد در قبال بودجه‌ای که قرار بود به شما بدهد و فقط  10%ـش را داد، انتظاراتی هم از شما داشت؟

مسعود غفوری: الان که تیم مدیریت جدید آمده است و من هم با تیم جدید صحبت داشتم؛ دیدشان خیلی مثبت بود ولی هنوز به مرحله عمل نرسیده ولی با تیم مدیریت قدیم که کار می‌کردیم، اصلا راضی نبودیم. قراردادهایی که بسته می‌شد قراردادهایی فوق‌العاده یک طرفه بود. با سیستمی با بازیساز قرارداد می‌بستند که می‌گوید بازیساز باید نصف سرمایه مالی رو بدهد؛ هزینه‌های اجاره، هزینه‌های سخت‌افزاری، هزینه‌های تربیت نیرو و … همه به عهده بازی‌ساز است و هیچ کدام از این‌ها به بنیاد ربطی ندارد. ما باید علم و دانشمان را بگذاریم و بنیاد  فقط در پرداخت حقوق‌ها آن هم زیر 50-60 % مشارکت می‌کند. یعنی 50% را که بنیاد می‌دهد، 50% بقیه را هم ما باید بدهیم. یعنی مثلا پروژه‌ای که تصویب می‌شود و خودشان هم تعیین می‌کنند که مثلا 100 میلیون ارزش دارد، می‌گویند هزینه اجاره به خودت مربوط است، هزینه تربیت نیرو به خودت ربط دارد، علم و دانشی که داریم که بزرگترین سرمایه یک بازی‌ساز است هم می‌گویند به خودت ربط دارد، ما تشخیص می‌دهیم که شما با n تعداد نیرو در 1 الی 1.5 سال مثلا 100 میلیون هزینه دارید. حالا ما می‌آییم 50 میلیون به شما می‌دهیم و به همین اندازه شریک می‌شویم و بازی هرچقدر که فروش رود، به اندازه سهمشان  از شما می‌گیرند.  این‌ها واقعا ناجوانمردی است! اکثر بچه‌ها هم روی حساب اینکه ایده دارند و می‌خواهند کار کنند، روز اول حساب و  کتاب نمی‌کنند. مخصوصا بازی‌سازهایی که تا به حال پروژه‌ای انجام نداده‌اند، معمولا به صرف اینکه یک لِوِلی ساخته‌اند و فکر می‌کنند بازی‌سازی همین است، قرارداد می‌بندند و مشکل برایشان ایجاد می‌شود  و پروژه‌ای که فکر می‌کنند مثلا 100 میلیون خواهد شد، ممکن است برایشان تا 400-500 میلیون هزینه داشته باشد. داستان بنیاد تا الان این بوده. حالا تیم مدیریتی جدید شاید دیدش فرق داشته باشد. تیم جدید آدم‌هایی هستند که با توجه به جلسه‌ای که من با آن‌ها داشتم، خیلی عوض شده‌اند و امیدوارم که یک وضعیت مثبتی ایجاد کنند.

(کانسپت آرتی از اتاق شبگرد)

بازی‌سنتر: با توجه به صحبت‌های شما، گویا بنیاد در کارهای پایه‌ای ساخت بازی زیاد دخالت می‌کرد. اما آیا در روند ساخت بازی هم دخالت می‌کرد؟

مسعود غفوری: بله. اصولا وقتی شما با بنیاد قرارداد می‌بندید، تمام سناریوها و کلا همه چیز را از شما می‌گیرند تا تایید کنند که این پروژه مورد پسندشان هست یا نه. خب طبیعی هم هست، حق سرمایه گذار است که بگوید من می‌خواهم همه چیز این پروژه را بدانم. ولی مثلا کارشناس‌هایشان، افرادی بودند که اصلا بازی در سبک بازی ما نساخته بودند. کارشناس‌هایی هستند که حتی یک بازی هم در رزومه‌اشان نیست و کلا اصلا بازی نساخته‌اند و صرفا فقط سواد آکادمیک دارند. ما در ایران اصلا طبق تئوری پیش نمی‌رویم. در ایران نه رشته آکادمیکی برای بازی‌سازی داریم و نه کسی تجربه آنچنانی با سبک‌های مختلف دارد. مثلا ما در پروژه خودمان کلا هیچ همکاری با این تیم نداشتیم چون دیدیم کاملا به تیم ضرر می‌زند.  من از بچه‌های بازی‌ساز دیگر شنیدم که می‌گفتند: “من باید پروژه‌ام را تعطیل کنم و کلی مدارک و کاغذ بازی آماده کنم، چیزهایی که اصلا به درد هیچ کس نمی‌خورد و این هم یک ماه وقت ما رو می‌گیرد و در این مدت هم پروژه خوابیده است تا این مدارک آماده شود و تحویل افراد مربوطه دهیم تا قانع شوند! “همه این کارها و تعطیلی پروژه برای این است که فقط یک قسط از بنیاد بگیرند. پول را هم یک جا به شما نمی‌دهند. در هر قسط ممکن است حتی تا دو ماه کار شما تعطیل شود! یعنی اگر ما می‌خواستیم در این روند با بنیاد شرکت کنیم شاید اصلا پروژه سالیان سال طول می‌کشید. به همین خاطر ما کلا این رابطه را با تیم فنی بنیاد به مدت یک سال تعطیل کردیم و وقتی بازی تمام شد، به آن‌ها ارایه دادیم.

بازی‌سنتر: به عنوان کسی که با مشکلات و نقص‌هایی که در بنیاد بود دست و پنجه نرم کردید، به نظرتان حضور بنیاد باید چگونه باشد که تاثیر مثبت در صنعت بازی‌سازی داخل کشور داشته باشد؟

مسعود غفوری: ببینید این سیستمی که تا الان بوده، فقط به بازی‌سازی ضرر می‌زد. اگر هم کسی بخواهد با سیستم قدیمی کار کند به نظر من به سمت بنیاد نرود به صلاحش هست. چون حمایتی که تا الان بوده جوری بوده که طرف را مسموم می‌کند. به قول معروف باید به شماماهیگیری یاد بدهند. اصلا این سیستم اشتباه است که بنیاد به بازی‌ساز پول بدهد و بگوید بازی بسازید. نتیجه‌اش می‌شود بازی‌هایی که تا الان ساخته شده. حالا من اسم نمی‌برم، خود کاربرها قضاوت کنند که چه تعداد از این بازی‌ها اصلا تا آخر قابل بازی هستند! من نظرم این است که بنیاد اگر می‌خواهد موفق باشد باید برای بازی‌ها بازار درست کند. با پول دادن به بازی‌ساز کار درست نمی‌شود. باید بازاری درست کند که من و شمای سرمایه گذار قانع شویم و من بازی‌ساز به سرمایه گذار بگویم این کار اینقدر فروش داشته، شما بیایید سرمایه گذاری کنید، اینقدر از سرمایه‌‌اتان در N سال برمی‌گردد. آن موقع است که بازی‌سازی در ایران رشد می‌کند و بازی خوب ساخته می‌شود. چون آن موقع دست بخش خصوصی است و سرمایه گذار خصوصی بازی خوب می‌خواهد چون سرمایه‌اش در خطر است. ولی یک جایی مثل بنیاد برایش مهم نیست این بازی هر جوری ساخته شود، حتی اگر یک عدد از این بازی‌ها قابل بازی نباشد! به نظر من بنیاد و تیم مدیریتی جدید باید بیاد  بازار را درست کند و روی آموزش نیرو سرمایه گذاری کند، روی توزیع بازی‌ها سرمایه گذاری کند که بازی‌سازبتواند آن را توزیع کند. ما الان مشکل شبکه توزیع داریم. بازی ساخته می‌شود ولی نمی‌توانیم توزیعش کنیم. چنین سیستمی که تا الان بوده، اگر بخواهد دوباره به همین صورت پیش رود، من اصلا توصیه نمی‌کنم کسی به سمت بنیاد برود. ولی اگر این سیستم بخواهد اصلاح شود، بنیاد می‌تواند یک نقش حمایتی در کنار داشته باشد و مستقیم خودش را دخالت ندهد. بگذارند خود بازی‌سازها با هم رقابت کنند، بخش خصوصی وارد شود، بگذارند سرمایه گذاری خصوصی شود و بنیاد هم در این کنار بازار درست کند تا محصولات فروش رود. آن موقع است که می‌بینیم در عرض یک سال و دوسال چه پیشرفتی حاصل خواهد شد. الان بازار موبایل به همین سمت رفته است. سرمایه گذاری دولتی نشده و همه بازی‌ها خصوصی هستند. الان ببینید، هر روز بازی‌هایی که روی بازار موبایل ایران میاید کیفیتشان بهتر می‌شود و هر روز داریم بازی‌های بهتری می‌بینیم. چون بازارش، بازار واقعی است و افراد می‌خواهند تا از این بازار درآمد کسب کنند. پس این باعث می‌شود که بازی خوب ساخته شود.

بازی‌سنتر: آن‌طور که من خبر دارم شما پارسال قرار بود در نمایشگاه E3 حضور داشته باشید و دعوتنامه هم برایتان آمده بود. چه شد که به این همایش نرفتید؟

مسعود غفوری: در آن مسابقه‌ای که ما برنده شدیم، هزینه رفت و آمد نبود و فقط برای نفر اول هزینه اقامت می‌پرداختند. 9 نفر بقیه تمام هزینه‌هایشان با خودشان بود. فقط یک غرفه برایشان درنظر گرفته بودند که بازی خود را می‌توانستید به پابلیشرها نشان دهید که خیلی خوب بود. ولی خب ما اینجا مشکل ویزای امریکا داشتیم و این هم خودش یک پروسه طولانی بود که ویزا بگیریم. ولی خب خود سایت Indie Crash بازی‌ها را نشان داد و خوب بود. با چند ناشر آشنا شدیم و بازخوردهای خوبی گرفتیم که در آن مقطع باعث شد بتوانیم بازی را پیشرفت دهیم. البته ما در نمایشگاه GamesCom حضور خوبی داشتیم. ناشرهای خوبی برای بازیمان پیدا شد که اصلا فکرش را هم نمی‌کردیم. بازخوردهای خوبی از آن‌ها دریافت کردیم ولی خب به علت اینکه خودمان مستقل بازی را به شبکه Steam بردیم و آن زمان بازی فقط بر روی PC بود و اصل فروش بازی‌های PC هم فروش دیجیتال هست به همین خاطر نتوانستیم برای قرارداد با آن‌ها به توافق برسیم و اگر توافقی باشد برای پخش نسخه فیزیکی خواهد بود. مثلا از نمونه این شرکت‌ها، شرکت Nordic یا شرکت Head Up یا حتی شرکت Deep Silver بود. این‌ها شرکت‌هایی بودند که از بازی ما خوششان آمده بود ولی به خاطر مواردی که گفتم نشد که قرارداد ببندیم.

بازیسنتر: پس هنوز برای توزیع خارج از کشور با ناشری به توافق نرسیدید؟

مسعود غفوری: ببینید شما وقتی که روی شبکه‌های دیجیتال می‌روید دیگر ناشر معنی نمی‌دهد. چون اصل فروش بازی رو شبکه Steam است. شما وقتی که به آنجا رفتید دیگر کار تمام شده است. نکته بعدی این است که سیستمی که برای ناشرین وجود دارد این است که قبل از اینکه بازیتان را رونمایی کنید باید با ناشر کنار بیایید؛ این چیزی است که ما اینجا نمی‌دانستیم و بازی را همه جا رونمایی کرده بودیم. این یکی از دلایلی است که ممکن است نتوانید ناشر پیدا کنید. ناشرین بزرگ هم الان به سمتی رفته‌اند که استودیوها مال خودشان شده و خیلی کمتر روی استودیوی خارجی سرمایه گذاری می‌کنند. به همین خاطر ما در خارج از کشور با اکثر این‌ها نتوانستیم به توافق برسیم و وقتی از طریق Green Light وارد Steam شدید دیگر کسی با شما قرارداد نمی‌بندد.

بازی‌سنتر: به عنوان آخرین سوال، نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای تهران نزدیک است. شما قرار است آن‌جا حضور داشته باشید؟

مسعود غفوری: بله هستیم. بازی را هم آن‌جا به فروش می‌رسانیم. پروژه‌ای هم بود که تقریبا یک سالی است شروع کرده بودیم که خیلی دوست داشتیم در نمایشگاه تهران بیاوریم تا مردم دموی قابل بازی آن را بازی کنند ولی خب به خاطر اینکه بودجه ما تمام شد، از اسفند ماه فعلا پروژه را تعطیل کردیم تا اینکه تامین بودجه شویم و دوباره شروع کنیم.

بازی‌سنتر: پروژه شبگرد 2 بود یا یک عنوان جدید؟

مسعود غفوری: نه، شبگرد 2 نبود، یک بازی مولتی پلیر آنلاین بود. تقریبا یک سال روی آن کار شد ولی چون بودجه ما تمام شد، فعلا روند ساختش متوقف شد. تا ببینیم اگر فروش شبگرد به ما کمک کرد، دوباره آن را شروع می‌کنیم.

بازی‌سنتر: ممنون از وقتتون و آرزوی موفقیت می‌کنم براتون.

مسعود غفوری: خواهش می‌کنم  و مرسی.

” alt=”” />