نبرد بی‌پایان انسان با هستی، نبرد بی‌پایان او با روح طبیعت و جهان نامتناهی. این کشاکش بین روح بی‌نهایت طلب انسان و مادر هستی برای درک عمیق آن برای سالیان دراز تشکیل دهنده آیین، سنن و طرز تفکر ملت چین و ژاپن بوده است. فرهنگی که شکل دهنده نوع جدیدی از هنرهای تجسمی و دستی است که علاوه بر اینکه پس از گذشت سالیان دراز و پس از برخورد با فرهنگ‌های دیگر روح و تروات خود را حفظ کرده است، بلکه بر هنر غرب نیز تاثیر گذاشته و هنرمندان بسیاری نظیر لوترک، نقاش معروف فرانسوی، را نیز مجبور به تاثیر پذیری از خود کرده است. فرهنگی که حتی پا را فراتر از حد معمول گذاشته و هنرهای دیجیتالی و بازی‌های ویدیویی را نیز تحت سیتره خود قرار داده است! اگر به تاریخچه و داستان بازی ها علاقه مند هستید این بخش در سایت را مشاهده کنید.
Muramasa، افسانه شمشیر هزار رنگ,شرکت Vanilla Ware یکی از معدود استدیو‌های ساخت بازیست که علاقه عجیبی به ساخت بازی‌های دوبعدی با روح و کالبد نقاشی‌های چینی و ژاپنی دارد. شرکتی که با خلق آثاری چون Odin Sphere مهارت خود را در خلق بازی‌های هنری به همگان اثبات کرده است. اما مبحثی که در این مقاله قصد پرداختن به آن را داریم جدید‌ترین اثر این شرکت کوچک یعنی Muramasa: Demon Blades است که به تازگی برای کنسول Wii منتشر شد، عنوانی که تک تک صحنه‌ها و شخصیت‌های آن ریشه در فرهنگ و آثار هنرمندان چین و ژاپن دارد. Muramasa را به جرات می‌توان از لحاظ بصری و استایل هنری خود خاص و متفاوت‌ترین بازی این نسل دانست که با گرافیک و رنگ بندی جادویی خود بدون شک هر بیننده‌ای را مجذوب خود خواهد کرد. اما دلیل این همه زیبایی و تراوت چیست؟ پاسخ این سوال در روح تعالیم عمیق تفکر “تائوئیزم” نهفته است، فلسفه طبیعت انگاری چین باستان!
ژاپن. کشور آفتاب طلایی. کشوری که بیش از هر تمدن دیگری از فرهنگ و فلسفه عمیق چینی تاثیر گرفته و با ایجاد تغییرات فراوان در آن به نوعی آن را تبدیل به فرهنگ مخوص خود در آورده است. شاید شما نیز با دیدن استایل گرافیکی این عنوان به سرعت به یاد مینیاتور‌های ژاپنی افتاده و سبک هنری خاص آن‌ها را در ذهن خود تدایی کنید اما بر خلاف تصور عموم افراد سبک معماری و هنری این اثر بیشتر از هر چیزی وابسته به هنر نقاشی چین باستان، مخصوصا نقاشی‌های دوره “تانک” است.
نکته‌ای که معماری هنری Muramasa را بی بدیل می‌سازد توجه به طبیعت و رنگ بندی درخشان و زنده آن است که یادآور آثار هنرمندان دوره تانک است. برای بررسی دقیق این اثر لازم است تا ابتدا با اساس و فرهنگ این سبک از نقاشی آشنا شده و به درک عمیق و درستی از آن برسیم تا بتوانیم با تمام جنبه‌ها و ریزه کاری‌های زیبا و بی‌نظیر آن آشنا شویم.
تفکر و هنر چین و ژاپن تاثیر گرفته از تعالیم نظام فکری فردی به نام “لائوتسه” است که افکارش در کتابی با نام “راه و قدرت‌های آن” به جای مانده است. تعالیم لائوتسه بازگو کننده نیروی عظیم و بی‌پایان طبیعت است که آدمی را به جای تسلط بر طبیعت به غوطه‌ور شدن در آن و پاسخ دادن به ریتم زندگی تشویق می‌کند. در نقاشی اصیل چین و ژاپن یک نقاش هیچگاه به تقلید از طبیعت نمی‌پردازد، بلکه آن را درک کرده و با تخیلات خود آن را به تصویر می‌کشد. یک آموزه قدیمی چینی می‌گوید: “برای کشیدن یک باغ بامبو برای سال‌های طولانی آن را تماشا کن و سپس هنگام کشیدنشان همه تصاویر ذهنیت از شکل آن‌ها را کنار گزاشته و با تکیه بر تخیل و درکی که از تماشای آن‌ها بدست آورده‌ای به کشیدن آن‌ها مشغول شو!”. این نکته بیانگر اساس نقاشی چین و ژاپن است، نقاشی روح طبیعت نه ظاهر مادی آن.
این تعریف خاص و دقیق از ماهیت نقاشی اصیل به بیان چینی‌ها باعث شکل گیری ترکیب جدید از نقاشی است که ما تنها در نقاشی‌های چینی (و به طبع ژاپنی) شاهد آن‌ها خواهیم بود. در این سبک از نقاشی‌ها در درجه نخست، نقاش با ظاهر طبیعت و یا اشیا کار نخواهد داشت و تنها با نمایش تنالیته‌های مختلف از یک طیف رنگی به طور مستقیم به ساختار درونی موضوع می‌پردازد. به این ترتیب آرمانی‌ترین حالت یک اثر با اسلوب نقاشی‌های چینی یک تصویر تک رنگ و حجم دار است. ویژگی دوم این نقاشی‌ها استفاده از ترکیب بندی‌های خاص (کمپوزیسیون) و متفاوت است. در نقاشی‌های چینی ترکیب بندی بر اساس مناطق کم حجم و خالیست.
منظره سازی و تقارن برای نشان دادن پرسپکتیو فضا و مکان (که از زمان سلسله سونگ به نقاشی چینی راه یافت) نیز یکی دیگر از مشخصه‌های اصلی و پایدار این هنر است. به عنوان مثال اگر در نقاشی‌های هنرمند فقید چینی “کوئوشی” دقیق شوید به تقارن سه سطحی محیط که شامل پلان نزدیک که سوژه در آن قرار دارد، مناظر اطراف که شامل درختان دوردست می‌شود و در نهایت افق دوردست که شامل کوه‌های بزرگ که غالبا با رنگ آبی از منظره جدا شده و تدایی گر فضای بی‌کران است پی خواهید برد.
در Muramasa سازندگان در درجه اول و آخر قصد غوطه‌ور ساختن گیمر‌ها در محیط‌هایی که جزء به جزء با فرم مخصوص نقاشی‌های چینی و ژاپنی طراحی شده است، داشته‌اند. اولین اصلی که در طراحی مراحل Muramasa به خوبی رعایت شده است هندسه سه سطحی است که بیش از هر چیزی آثار هنرمند فقید ژاپنی “هوکوسای” را بیاد خواهد آورد. سطح اول در واقع محل مبارزه، سطح دوم پیش زمینه و سطح سوم پس زمینه دوردست است که نگاه کردن به آن‌ها به زیبایی حس جدایی از محیط و مکان را به گیمر‌ها القا خواهد کرد.
با یک دید کلی در مورد طراحی مراحل Muramasa می‌توان گفت تمامی محیط‌های این بازی نوعی بازسازی از مجموعه آثار معروف هوکوسای که به “سی و شش منظره از فوجی (آتشفشان خاموش ژاپن)” معروف است، می‌باشد. به عنوان مثال فرم و موج‌های دریا در مرحله Umibouzu (در این مرحله باید در داخل دریا با اختاپوسی عظیمی با همین نام مبارزه کنید) تاثیر گرفته از تابلو معروف “موج عظیم” یا مراحل Momohime تاثیر گرفته از تابلو مشهور “پرندگان و آبشار” است.
رنگ بندی محیط و مراحل اگرچه بر خلاف تعالیم لائوتسه دیگر به صورت تک رنگ نیست اما از لحاظ حجم بندی با استفاده از تنالیته رنگ کاملا وفادار به آثار مربوطه در این سبک است. در Muramasa شما هیچ گاه شاهد همنشینی دو رنگ یکسان نخواهید بود یا در این بازی برای نشان دادن حجم شخصیت‌ها و اشیاء سازندگان هیچ گاه به تغییر دید پرسپکتیو بازی روی نیاورده و تنها با تغییر طیف رنگ‌ها به القا حس بعد و مکان روی آورده‌اند.
اما نکته اصلی در گرافیک و طراحی ستودنی Muramasa کمپوزیسیون و ترکیب بندی بی نظیر آن است. همانطور که گفته شده مبنا ترکیب بندی در مراحل Muramasa پرداخت به مناطق خالی و کم حجم تصویر و ایجاد رابطه میان تمام عناصر موجود در تصویر بر اساس این اصل است. کمپوزیسیون خالص و ناب Muramasa برای رسیدن به هدف اصلی نقاشی‌های چینی و ژاپنیست، تاکید بر یگانگی عناصر محیط. این یگانگی عناصر تصویر را به بیان ساده‌تر می‌توان نوعی هارمونی رنگ و تصویر نام برد. به عنوان مثال در آثار نقاشان سبک‌هایی چون اکسپرسیونیست نقاش برای نشان دادن حالات روحی سوبژکتیو دست به استفاده از ترکیب‌ها آزار دهنده خواهد زد، به طوری که استفاده از رنگ‌های متضاد و جیغ آرامش تصویر را به کلی بر هم زده و فضای آن را به کلی مناسب حال سوژه خود می‌کند اما در نقاشی‌های سبک چینی و ژاپنی که تصاویر Muramasa نیز بر اساس آن‌ها خلق شده است، تمامی رنگ‌ها، ترکیب بندی سوژه‌ها و شخصیت‌ها در جهت تکمیل هارمونی تصاویر است، به طوری که شما هیچگاه حس نکنید اگر جای یک رنگ با رنگی دیگر تعویض می‌شد آرامش تصویر بیشتر می‌شد.
یکی از ویژگی‌های فیزیکی نقاشی‌های چینی و ژاپنی نقاشی کردن بر روی طومار‌های بلندی از جنس ابریشم و یا کاغذ است که سازندگان با ترفند‌های خاص خود حتی این حس را نیز به مخاطبین خود القا کرده‌اند! هنگامی که شخصیت شما در حال دویدن است، دید ایزومتریک بازی طوری تغییر می‌کند که انگار محیط‌ها بر روی سطح یک نیم کره نقاشی شده و آن نیم کره در حال چرخش است! به این ترتیب علاوه‌بر اینکه طولانی بودن تصیور پس زمینه به خوبی نمایان می‌شود با تغییر نکردن سطح دوم و سوم محیط به زیبایی حس ایستا بودن در یک منظره ثابت به گیمر‌ها القا می‌شود، انگار که شما در تمام طول مدت حرکت تنها در حال حرکت از یک سمت تابلو نقاشی به سمت دیگر آن بوده‌اید…
تاثیر پذیری سازندگان در طراحی Muramasa تنها به الهام گیری از نقاشی چین و ژاپن برای طراحی مراحل بازی نیست، بلکه به جرات می‌توان گفت تمامی شخصیت‌ها و حتی دشمنان نیز ریشه در فرهنگ و باور‌های قدیمی و اساطیری مردم ژاپن دارد. اگرچه شخصیت‌های اصلی بازی کاملا نو و تازه خلق شده بوده و در اندک مواردی به کلیت افسانه‌های ژاپنی، نظیر سامورایی‌های رانین و … اشاره دارند اما دشمنان بازی به طور کامل اقتباس شده از اساطیر معروف ژاپنی هستند.
آشنا ترین موجود خبیث در Muramasa شاید Keukegen های پشمالو و سیاه رنگ باشند که پیش‌تر نظیر آن‌ها را در سری LocoRoco مشاهده کرده‌اید. در افسانه‌های ژاپنی این هیولا‌ها که بیشتر شبیه توپ پشمالو سیاه رنگ هستند به پرواز درآمده و بچه‌های بد را خواهند ترساند. البته در Muramasa کار به همینجا ختم نخواهد شد و شما در طول بازی با موجودات اساطیری دیگری نظیر Bouzu، بودای سنگی یک چشم، Akaoni، هیولای غول پیکر چماق بدست که از افسانه‌های Onimusha آمده است، Ningyo، پری دریایی ژاپنی و … ملاقات خواهید کرد.
طراحی تمامی شخصیت‌ها و دشمنان به سبک مینیاتور‌های ژاپنی صورت گرفته و با خطوط شکسته و خشن خود به خوبی از ظاهر نرم و لطیف مراحل بازی قابل تفکیک خواهند بود. این خطوط شکسته به همراه نوع خاص پوشش شخصیت‌ها که آن‌ها را شبیه هنرمندان معروف نمایش‌های “کابوکی” (تئاتر ژاپنی) کرده است، علاوه بر نزدیک کردن سبک طراحی آن‌ها به سبک “اوکیوئه” باعث شده است تا شما در تمام طول مدت بازی به نوعی در حال تماشای کابوکی منتها در درون یک نقاشی آبرنگ باشید!
در آخر می‌توان گفت Muramasa اثریست که به زیبایی روح و فلسفه موجود در آثار نقاشان گذشته چینی و ژاپنی را در غالب یک بازی رایانه‌ای به نمایش می‌گذارد. در این مقاله ما سعی داشتیم تا شما را هرچه بیشتر با جنبه‌های هنری این اثر آشنا کرده و گام کوچکی در جهت شناخت آثار نقاشان و هنرمندان مشرق زمین برداریم اما باید اعتراف کرد که شاید توانسته باشیم تنها به بخش کوچکی از زیبایی‌های هنری این اثر اشاره کنیم!. اگر می‌خواهید از تمام لذت‌های این بازی فوقالعاده زیبا بهره برید مطمئن باشید که تنها غوطه‌ور شدن در دنیای افسانه‌ای آن این امر را میسر خواهد کرد. یکی از نقاشان گذشته چینی معتقد است که نقاشی موفق است که بینندگان با دیدن آثار او به دنیای ذهنی خالق سفر کرده و دوست داشته باشند برای همیشه در دنیا و تخیلات او سیر کنند، مطمئن باشید Muramasa نیز اثری است که پس از غرق شدن در آن هیچ گاه به فکر بیرون آمدن از آن نخواهید بود!
