بررسی بازی Katamari Damacy Reroll

توصیف فرنچایز “Katamari” برای افرادی که با آن و یا در دیدگاه کلی‌تر با مکانیک‌های آن آشنایی ندارند، عمل آسانی نیست. یکی از دلایل این دشواری در درک سری مذکور سبک بسیار خاص گیم‌پلی بازی‌های موجود در آن است که به جرات می‌توان گفت در کل صنعت کم‌نظیر و یا شاید هم بی‌نظیر هستند. اما مورد دیگری که احتمالا گیمر مدرن را از تجربه Katamari و یا حتی آشنایی با آن باز داشته است، غیبت طولانی مدت آن از کاتالوگ کنسول‌های جدید و عقب‌نشینی به دستگاه‌های دستی همانند موبایل و ویتا بوده است. با این حال به نظر می‌رسد که کمپانی Bandai Namco که حق انتشار این عناوین را در دست دارد، در حال تست بازار برای ساخت و عرضه شماره جدیدی از این آثار پازل دوست داشتنی است. به طوری که در حال حاضر نسخه بهبود یافته بازی “Katamari Damacy” که برای اولین بار در سال 2004 برای پلی‌استیشن 2 در اختیار قرار گرفت توسط کمپانی مورد اشاره وارد بازار شده است. با توجه به آن‌که Damacy در واقع نسخه اول این سری بوده است، بسیاری از مکانیک‌های اضافه شده در ساخته‌های بعد از آن در نسخه کنونی نیز وجود ندارند و همین مورد نیز این اثر را به محصولی عاری از هجویات و ویژگی‌های شاید غیر‌کاربردی بدل می‌کند که خود دلیلی بر دوست‌داشتنی بودن در مهم‌تر از آن، بسیار سرگرم‌کننده بودنش می‌شود.

اگر نگاهی به عکس‌ها و یا ویدئو‌های موجود از کاتاماری بیاندازید احتمالا به راحتی به این نتیجه می‌رسید که عنوان در دست یک بازی پازل سوم شخص نزدیک به آثار ساخته شده توسط استودیو‌های نینتندو است. دقیقا به همین علت نیز انتظار داشتن داستانی عمیق و یا حتی دارای روایتی ساخت‌یافته و مشخص از چنین محصولی بی‌مورد، و خارج از مرز‌های فعالیت سری کاتاماری است.

داماسی نیز دقیقا بر اساس همین انتظارات عمل می‌کند و داستان در آن، صرفا به عنوان بهانه‌ای برای وارد شدن به گیم‌ و تجربه اعجاز‌های موجود در مراحل آن سر‌هم شده است. با این حال داستان کلی بازی حول ناپدید شدن ستارگان از آسمان و تلاش شاهزاده تمامی کیهان و پدرش، شاه تمامی کیهان(یکی از عجایب نام‌گذاری بازی) برای برگرداندن آن‌ها میگردد. روایت قرار داده شده در این بستر به صورت جالبی طنزآمیر و در عین‌حال نیز تاریک است. شاه تمامی کیهان به عنوان فردی که همه موجودات و اجرام را آفریده است به طور تراژیکی تنبل و بی‌عرضه است و همه کار‌های مورد نیاز خود را از پسر خردسال خود درخواست می‌کند. این فعالیت‌ها در بسیاری موارد دشوار و خارج از توانایی‌های شاهزاده مورد اشاره هستند و این مورد، موجب تبدیل پدر وی به انسانی (شاید هم چیز دیگر) سو‌استفاده‌گر و خشن می‌شوند.

کاتاماری داماسی پر است از استعاره‌های این‌چنینی از زندگی معمول انسان‌ها و مشکلاتی که شاید به ناحق مجبور به تحمل هر‌روزه آن‌ها میشوند. اما موردی که این نوع طنز تلخ را قابل تحسین می‌نماید، بخش اول عبارت مذکور، یعنی طنز است. کمدی قرار داده شده در بازی به شدت دقیق و کارآمد عمل می‌کند، به طوری که در اکثر موارد می‌تواند با موفقیت حتی جدی‌ترین مخاطب را هم وادار به لبخندی دلگشا کند. و این مورد را هیچ‌گاه در ازای به کنار گذاشتن تم تاریک‌تر و تلخ‌تر خود انجام نمی‌دهد. در واقع در داماسی هرگاهی موضوعی برای خندیدن است، موردی نیز برای ناراحتی لحظه‌ای موجود است. البته داستان بازی بسیار بیشتر از موارد این‌چنینی پیش نمی‌رود و تا پایان بخش روایی خود تا حد زیادی محدود به تعامل‌های طنز‌آمیز بین شخصیت‌های حاضر در دنیای آن باقی می‌ماند و به همین دلیل نیز نمی‌توان واقعا این بخش را با در نظر گرفتن محتوای داستانی بررسی کرد. اما کسانی که از لحظات دست‌چین شده و یا تک خطی‌های کمدی لذت می‌برند مطمئنا از سیر این اثر نیز بهره خواهند جست.

همانطور که اشاره شد موردی که سری کاتاماری را تبدیل به فرنچایزی بی‌تا می‌کند، گیم‌پلی بسیار خاص و رویکرد حرکت‌محور آن و ترکیب مورد مذکور با پازل‌های محیطی است. شخصیت اصلی در آغاز هر مرحله یک کاتاماری که در واقع شی‌ای توپ مانند است را در اختیار دارد و می‌تواند با آن اجسام کوچک‌تر را جذب کرده و کاتاماری خود را بزرگ‌تر کند. درواقع این توپ همانند مغناطیسی بسیار قدرت‌مند عمل می‌کند که علاوه بر فلز، دیگر اشیا را نیز به خود جذب می‌کند. هدف بازی‌کن از غلطاندن آن نیز بزرگ‌تر کردن هرچه بیشتر این شی عجیب و رساندن آن به سایز مورد نیاز در هر مرحله است.

مکانیزم مورد اشاره به طور جالبی هم ساده و هم از منظر مخاطب چالش برانگیز است. راندن یک توپ پنچ سانتیمتری به طرف اشیای موجود در محیط از نظر تئوریک امر بسیار ساده‌ای است و نباید نیازمند تفکر زیادی باشد؛ اما سازندگان با قرار دادن دقیق و ساختار یافته این آیتم‌ها اطمینان حاصل کرده‌اند که بزرگ‌تر کردن کاتاماری همواره چالشی مهم برای گیمر است و هیچ‌گاه بازی به حدی آسان نمی‌شود که درگیر‌کنندگی گیم‌پلی حرکت‌محور آن کاهش یابد. درواقع در تمامی آثار پلتفرمینگ مبتنی بر حرکت، قرار دادن مخاطب بر روی خطی که هیچ‌گاه حس مطلق راحتی را ارائه ننماید فاکتور مهمی برای نگه داشتن وی پشت دستگاه است. این مورد در صورت پیاده‌سازی صحیح از آسان شدن بیش از حد مراحل جلوگیری، و تجربه چندین‌باره آن‌ها را تبدیل به فعالیت لذت‌بخش می‌کند و به همین دلیل نیز در عناوینی همانند کاتاماری که تا حد زیادی مبتنی بر تکرار هستند بسیار مهم است. از سوی دیگر نیز چالشی که در مراحل وجود دارد باید به گونه‌ای باشد که بازی‌کن را سرخورده از ادامه و امتحان دوباره نکرده و وی در صورت شکست و یا اتمام مرحله علاقه‌ای به بازگشت و تجربه دوباره آن داشته باشد. خوش‌بختانه همانطور که اشاره شد سازندگان توانسته‌اند با قرار دادن دقیق و منطقی اشیا در محیط و طراحی خوب مراحل، سختی متعادلی برای مخاطب ایجاد کنند که نه به حدی آسان است که هیچ هیجانی نداشته باشد و نه به قدری سخت است که نا‌ممکن به نظر برسد. این مورد علاوه آن‌که بر سرگرم کنندگی بازی تاثیر می‌گذارد از آن جهت مهم است که کاتاماری اساسا عنوان بسیار کوتاهی است و به صورت نرمال اتمام آن تنها سه الی چهار ساعت زمان نیاز دارد و به همین دلیل نیز تا حد زیادی مبتنی بر تکرار دوباره طراحی شده است. به طوری که علاقه به ایجاد کاتاماری بزرگ‌تر نسبت به قبل و ترکیب آن با طراحی مرحله‌ای که این امکان را به بازی‌کن می‌دهد که بتواند هربار رکورد قبلی خود را به چالش بکشد، از بازی اثری تکرار‌پذیر ساخته است.

اما اصلی‌ترین ایراد Katamari Damacy Reroll، کنترل فاجعه‌بار آن بر روی نسخه کامپیوتر‌های شخصی است، به طوری که خریداران این نسخه می‌بایست برای لذت بردن از تجربه این عنوان در کنار خود بازی یک عدد کنترلر نیز تهیه کنند. سازندگان بازی به دلایل نا‌معلومی تصمیم گرفته‌اند که در طراحی کنترل شخصیت اصلی سیستم WASD معمول را به کنار گذاشته و از ترکیب دو دکمه‌ای استفاده کنند. به این معنا که برای حرکت دادن وی می‌بایست دو دکمه را همواره نگاه داشت و دکمه‌های حرکتی نرمال دیگر بازی‌ها در اینجا برای به حرکت درآوردن دوربین و جایگیری کاتاماری استفاده شده‌اند. این طراحی کنترل نه تنها غیر عادی، بلکه با توجه وجود محدودیت زمانی مراحل غیر قابل عادت نیز است. بازی‌کن با استفاده از کیبورد حتی نمی‌تواند به قدری بر روی کاراکتر بازی کنترل داشته باشد که در زمان مورد نیاز یک مرحله را به اتمام برساند و به همین دلیل حتی تکرار دوباره یک چالش برای شکستن رکورد قبلی نیز خارج از حوصله می‌شود. در صورت استفاده از کنترلر وضیعت بهبود می‌یابد و با این‌که کنترل بازی حتی با دسته پلی‌استیشن 4 نیز کاملا بهینه نیست، اما بسیار بهتر از کیبورد است. تمامی حرکت‌ها با ترکیبی از دو استیک آنالوگ انجام می‌پذیرند و با این‌که باز نیز ممکن است ناسازگاری‌های پیش‌آمده از ترکیب محور بودن تمامی فعالیت‌ها در تجربه بازی اختلال ایجاد کنند، اما به دلیل روشن‌تر بودن روش کنترل و احاطه بیشتر بر روی دکمه‌ها، این مشکل به‌هیچ‌وجه در حد استفاده از کیبورد نیست.

به طور کلی Katamari Damacy Reroll حتی پس از نزدیک به پانزده سال از عرضه بازی اصلی، عنوان بسیار سرگرم کننده‌ای است که نه تنها برای طرفداران قدیمی این سری، و بلکه برای بازی‌کنان جدید‌تر نیز لذت‌بخش خواهد بود و به دلیل طراحی تکرار محور آن، می‌توان تا مدت‌های طولانی از آن لذت برد. اما در هر حال قبل از شروع بازی می‌بایست اطمینان حاصل کرد که یک کنترلر به دستگاه وصل است.

بررسی بازی Katamari Damacy Reroll بر اساس نسخه ارسالی سازنده برای وبسایت بازی‌سنتر نوشته شده است.